In Almere begint de breedbandvictorie

Het netwerk, dat een glasvezel met een capaciteit van 100 Mb tot in de woning moet brengen, is de fysieke ruggengraat van het I-Visie-beleidsplan dat van Almere een Kennisstad moet maken. De gemeenteraad heeft het Kennisstad-voorstel inmiddels goedgekeurd en 16 miljoen gulden uitgetrokken voor de komende twee jaar. De stuurgroep breedband-pilots, waarin de ministeries van Verkeer en Waterstaat, Economische Zaken, Binnenlandse Zaken en OC&W deelnemen, draagt een nog onbekend bedrag aan subsidie bij voor de ontwikkeling en implementatie van noviteiten als het Netschap en het ‘ondergronds bestemmingsplan’, en de toetsing van juridische haken en ogen. Het plan heeft drie speerpunten: de gemeente coördineert de aanleg van kabelbuizen zodat de straat maar één keer open moet; het eigendom van het glasvezelnet, het beheer en de dienstverlening worden in gescheiden partijen gegeven, zodat er sprake zal zijn van een open netwerk; zowel bestaande als nieuwbouwwoningen worden aangesloten, waarbij in geval van nieuwe woningen de coaxkabel en de vaste telefoonaansluiting achterwege kunnen blijven. De gecoördineerde aanpak voorkomt veel overlast en voldoende lege buizen bieden voor jaren mogelijkheid voor capaciteitsuitbreiding. Probleem is echter dat de telecomwet een gedoogplicht kent, die elk bedrijf dat bij de Opta als telco is ingeschreven, het recht geeft de straat open te breken. Dat betekent dat bijvoorbeeld UPC, dat de kabel in Almere bezit en in een eerder stadium niet mee wilde werken met de gemeente omdat Almere in de initiatiefgroep exclusief met KPN samenwerkt, toch eigen kabels mag leggen in nieuwe wijken. Wanneer de initiatiefgroep de businessplannen heeft uitgekristalliseerd, worden zij getoetst aan de wet. Voor het ministerie van Verkeer en Waterstaat reden om dit project te ondersteunen, volgens de verantwoordelijke ambtenaar Jan Wester. “Door deze pilots krijgen we zicht op de juridische consequenties en leren we waar de regelgeving eventueel moet worden aangepast. Er is sprake van regie op diverse niveaus. Het plan van Almere is regionaal maatwerk. Het ministerie moet zorgen voor nationale eenduidigheid.” Een andere juridische hobbel is de leveringsplicht die KPN Telecom heeft. Wanneer glasvezel ook het koper van de telefoon vervangt, zou de eindgebruiker ook kunnen kiezen voor telefoniediensten van bijvoorbeeld UPC. De keuzevrijheid van de consument ligt mede ten grondslag aan de keuze voor een open netwerk waarbij eigendom, beheer en dienstverlening ontkoppeld worden. Het netwerk tussen de wijkcentrales en de woningen (in Almere ‘first mile’ genoemd) komt in eigendom van de bewoners. Voor het beheer wordt een Netschap opgericht, dat bovendien bemiddelt met de dienstenaanbieders, volgens Frank Halsema van de gemeente Almere. “In dat Netschap kunnen als aandeelhouders bijvoorbeeld de gemeente deelnemen en een partij als Arcadis-Netshare of de Grondmij die zich richten op exploitatie. De rol van de telco’s ligt in het netwerkverkeer op de backbone en als dienstenaanbieder.” Frank Coster van KPN’s business unit Broadband Networks onderstreept dit ‘open business model’, maar geeft aan dat KPN wel degelijk in de markt is voor het verzorgen van het netwerkverkeer op de first mile. “Wij zien het als een drietrapsraket waarbij het passieve netwerk, het actieve deel en de dienstverlening ontkoppeld worden. Het Netschap draagt zorg voor het passieve deel. De telco voor het actieve deel.” Almere wil dat glas bij nieuwbouwwoningen ook coax en koper vervangt. Coster denkt echter dat voice over IP nog verder ontwikkeld moet worden voordat dit de klassieke vaste telefonie kan vervangen. Ook Albert Grooten van NKF-dochter Netshare, die samen met Arcadis een projectvoorstel heeft ingediend voor het Netschap, gelooft meer in een hybridenetwerk. “Wanneer je alleen glas legt moet je meer paren per woning aansluiten omdat niet alles over IP kan. Dan kun je ook kiezen voor een glas-koper combinatie. Daarmee kun je bovendien ook ADSL-aanbieders meenemen.” De initiatiefgroep moet de komende maanden nog enkele serieuze knopen doorhakken, maar denkt toch in januari de eerste spa in de grond te kunnen steken. Jan Wester van Verkeer en Waterstaat heeft er vertrouwen in. “Almere loopt niet voor niets voorop. Anders dan de meeste steden zijn zij gewend aan enorme groei.”