India nu ook hardwareproducent
Samsung, LG, Motorola, Nokia en tientallen andere bedrijven bouwen momenteel fabrieken in India. De markt voor elektronische producten heeft volgend jaar een waarde van 58 miljard dollar en dat zal over drie jaar oplopen tot 126 miljard. Indiërs kopen momenteel een miljoen mobieltjes per week en de groei lijkt voorlopig aan te houden. Afgelopen november werd een nieuw maandrecord gevestigd: 5,81 miljoen mobieltjes.
Ook de pc-markt explodeert. Intel en het Indiase Xenitis Infotech bouwen een fabriek voor de productie van een 250 dollar-pc, (de goedkoopste pc met een Intel-chip). Hewlett-Packard Co. opent een fabriek in New Delhi, de tweede HP-fabriek in India, en Dell produceert sinds kort ‘Made in India’-computers. Opvallend is ook het besluit van de Chinese pc-fabrikant Lenovo om een fabriek in India te bouwen. Lenovo produceert al laptops in India maar liet in december weten jaarlijks 5 miljoen goedkope (200 dollar) pc’s in India te gaan produceren. Lenovo wil de fabriek ook gebruiken als exportbasis voor pc’s en componenten.
De verrassend snelle ontwikkeling van Indiaas hardware-industrie heeft deels te maken met de groei van speciale economische zones (SEZ), vrijhandelsplaatsen die ook de Chinese economie in een stroomversnelling brachten. India opende de afgelopen drie jaar tweehonderd SEZ’s en nog eens driehonderd zijn in ontwikkeling. Bedrijven krijgen in sommige gevallen tien jaar vrijstelling van omzetbelasting en kunnen producten in- en uitvoeren zonder accijnzen. Veel SEZ’s hebben een eigen stroomvoorziening en soms nieuw aangelegde wegen naar havens of vliegvelden.
India profiteert ook van de snel stijgende kosten in China. Chinese fabrieken betalen werknemers ongeveer 350 dollar per maand en de lonen blijven stijgen door een groeiend arbeidstekort. In India ligt het gemiddelde loon in fabrieken onder de 100 dollar per maand. Veel internationale bedrijven zijn bovendien bezorgd over een te grote afhankelijkheid van China. LG Electronics opent een tweede fabriek voor optische diskdrives in India om de productie te spreiden. Andere Koreaanse en Japanse bedrijven noemen dezelfde reden voor hun investeringen in India.
Een andere en opvallende oorzaak van Indiaas succes als productiebasis (en ‘contract manufacturing’) is de systematische toepassing van Japanse methodes van kwaliteitscontrole. India heeft China in dit opzicht achter zich gelaten. De Indiase industrie telt vijftien winnaars van de Deming Award, een Japanse prijs voor kwaliteit van de Japanse JUSE Vakbond voor wetenschappers en ingenieurs. Deze prijs staat hoog aangeschreven in Azië.
India heeft ook 111 winnaars van de Japanse prijs Total Productivity Management (TPM). Geen Chinees bedrijf won ooit de Deming Award en slechts elf Chinese bedrijven kregen de TPM-prijs. Indiase bedrijven, zo wordt gesteld, leveren Japanse kwaliteit tegen Indiase kosten.
India hoopt ook een eigen chipindustrie te ontwikkelen die zou kunnen meeliften met de groeiende hardware-industrie. De vraag naar chips moet komen uit onder meer de productie van smartcards, mobieltjes, settopboxen, maar ook de snelgroeiende auto-industrie. Samsung, Motorola, Intel, STMicroelectronics en Toshiba zouden interesse hebben getoond om te investeren in een geplande chipfabriek van Hindustan Semiconductor Manufacturing Corp, die 4,5 miljard dollar gaat kosten.
Volgens een studie van Capgemini Consulting Services kan India de positie van China als productiecentrum van de wereld in drie tot vijf jaar serieus bedreigen. Het bedrijf deed onderzoek bij 340 multinationals en constateerde dat de meeste bedrijven een hogere prioriteit geven aan het outsourcen naar India van productie dan van backofficewerk.
Voor India is de ontwikkeling van een productie-economie urgent. De software-industrie biedt momenteel werkt aan ongeveer 1,2 miljoen mensen en creëert ‘slechts’ 25.000 nieuwe banen per jaar. Om het Chinese succes te evenaren (400 miljoen mensen in 25 jaar boven de armoedegrens tillen), moet het land jaarlijks 14 miljoen nieuwe banen creëren. Alleen grootschalige industrialisatie kan de benodigde banen scheppen.
India is met een inhaalslag bezig om de vereiste infrastructuur van het land aan te leggen. De komende vijf jaar investeren publieke en private instellingen 330 tot 500 miljard dollar in snelwegen, vliegvelden, havens en krachtcentrales. Ook worden miljarden geïnvesteerd in breedband. Eerder werden mobiele netwerken al opgewaardeerd, de reden waarom telecoms in staat zijn aan de dramatische groei van mobiele telefonie te voldoen.
Als India zich na China met succes ontwikkelt als tweede ‘fabriek van de wereld’, zullen de andere landen in Azië (en mogelijk zelfs Afrika) zich minder snel industrialiseren. India trekt de komende jaren miljarden aan investeringen aan. Het land heeft net als China een binnenlandse markt die van strategisch belang is. Eerder moesten multinationals een China-strategie hebben, nu moeten ze ook een India-strategie hebben. India heeft bovendien het voordeel van een zeer jonge bevolking en een reservoir van honderden miljoenen mensen in de marginale landbouw die beschikbaar is voor de arbeidsmarkt. Het deflatoire effect dat China de afgelopen jaren had op de kosten van ICT-hardware zal waarschijnlijk door India worden doorgezet.
Jan Krikke is publicist en AG-correspondent in Azië.
Fab City: India ambieert rol in chipproductie
India produceerde tot voor kort hoofdzakelijk chips voor de eigen defensie-industrie, maar volgens analisten zal het land in tien jaar tot de grootste chipproducenten ter wereld behoren.
Een studie van de Indian Semiconductor Association (ISA) en Frost and Sullivan concludeerde vorig jaar dat de Indiase chipindustrie in 2015 een omzet kan bereiken van ruim 200 miljard dollar en werk zal bieden aan 3,6 miljoen mensen. De voorzitter van de ISA, Rajender Kumar Khare, was nog optimistischer en verwacht dat de chipindustrie in 2015 maar liefst 30 procent aan het Indiase BNP zal bijdragen en negen miljoen arbeidsplaatsen zal opleveren.
Sommige analisten stellen vraagtekens bij de prognose maar investeerders blijken het optimisme te delen. In de zuidelijke staat Andhra Pradesh, net buiten Hyderabad, is SemIndia afgelopen zomer begonnen met de bouw van een fabriek waar jaarlijks 25 miljoen chips geproduceerd zullen worden. SemIndia werd opgericht door Indiërs die in Silicon Valley in de VS hun sporen hebben verdiend en India als de markt van de toekomst zien. Het bedrijf krijgt technische steun van Advanced Micro Devices (AMD). Uiteindelijk wordt 1 miljard dollar geïnvesteerd in faciliteiten die chips gaan maken voor mobiele telefoons, pc’s, settopboxen, breedbandapparatuur en industriële elektronica.
De nieuwe fabriek wordt gebouwd in Fab City, een speciale economische zone die de belastingbetalers van Andhra Pradesh handenvol geld kost. De staat schonk de benodigde grond (500 hectare), garandeert de levering van 100 miljoen liter water per dag, en zorgt voor een elektriciteitsnetwerk met een capaciteit van 200 MW. Het nabijgelegen vliegveld wordt voor 320 miljoen dollar gemoderniseerd, Hyderabad krijgt een ondergrondse en er wordt een achtbaans ringweg aangelegd. De regering verwacht dat tweehonderd toeleveranciers zich in de zone zullen vestigen. Uiteindelijk moet Fab City werk bieden aan 1,5 miljoen mensen.
Met de ervaren software-industrie kan India snel een ‘ecosysteem’ ontwikkelen dat nodig is voor een chipindustrie. Chips worden steeds vaker uitgerust met embedded software, en de Indiase software-industrie heeft behalve software-experts ook ervaring met chipdesign en applicatieontwikkeling. Maar sommige analisten betwijfelen of India de ambities kan waarmaken. De investeringen zijn enorm, de industrie kampt met een overcapaciteit, en chipproducenten die continu winst maken, zijn schaars. De opvallende uitzonderingen zijn de Taiwanese producenten, die overigens overwegen in de Indiase chipindustrie te investeren.
Onrust om economische zones
Het gebied rondom Bangalore en Hyderabad, waar veel Indiase softwarebedrijven zijn gehuisvest, is al jaren het centrum van opstandelingen, onder meer de Naxalites, een quasicommunistische beweging die tegen de sociale ongelijkheid in India strijdt.
Bij een betoging van boeren tegen landonteigening in maart vorig jaar in het Bengaalse district Nandigram vielen ruim dertig dodelijke slachtoffers toen de politie het vuur opende op de betogers. Het verzet noemt de SEZ’s: ‘Speciale Exploitatie Zones’.
De ontwikkeling van SEZ dreigt nu uit de hand te lopen. Zelfs ‘gewone’ bedrijven proberen te verhuizen naar de SEZ’s om van de belastingvoordelen te profiteren: tien jaar vrijstelling van omzetbelasting, belastingvrije invoer van grondstoffen, belastingvrije uitvoer van producten et cetera. De Chief Economist van het International Monetary Fund (IMF) Raghuram Rajan liet al een waarschuwing horen: door de SEZ’s loopt de regering niet alleen inkomsten mis die het niet kan missen, ze bieden bedrijven ook een incentive om bestaande productie naar de SEZ te verplaatsen, wat aanzienlijke kosten voor de maatschappij met zich meebrengt.
Voor reacties en nieuwe bijdragen van deskundigen: Henk Ester (h.ester@sdu.nl, 0703780397)