Integratieproblematiek

We lopen in het centrum van Palo Alto in de herfstzon van IDEO’s hoofdkantoor naar een van de dependances aan de andere kant van de straat. Het ontwerpbureau is wereldberoemd binnen de technologiewereld omdat het aan de wieg stond van het ontwerp van onder meer de eerste computermuis voor Apple en de Palm V zakcomputer. "Silicon Valley heeft geen autochtonen", luidt het antwoord op Nuttals vraag. Niemand claimt de regio als ‘zijn’ land en daarom is iedereen gelijk. Iedereen die hier arriveert was in het begin zelf een buitenstaander en heeft moeten werken aan zijn integratie. Daarom staan zij zelf later ook veel meer open voor nieuwkomers. Van rechts extremisme is in Silicon Valley dan ook weinig te merken. Of überhaupt van extremisme. Waarom kent Silicon Valley met al zijn etnische groepen niet dezelfde problemen als Nederland bij de integratie? Die integratie zelf is niet per se beter geregeld. Nog altijd bestaan er etnische buurten met arme Mexicanen, Indiërs of Pakistani. Maar zoals IDEO’s Nuttall al opmerkte, zijn zij niet de enige buitenlanders, en voelen zij zich niet omringd door autochtone bevolking die hen het gevoel geeft dat zij zich niet welkom voelen. Het is in Silicon Valley doodgewoon om iemand te vragen waar hij vandaan komt. Het is veilige gespreksstof, want autochtone inwoners van Californië zijn een zeldzaamheid. De kans is groter dat je gesprekspartner hier afkomstig is uit New York, India of Nederland, dan dat je een echte Californiër tegenover je treft. Enerzijds is dat het gevolg van de grote concentratie van high tech bedrijven in de regio. Volgens schattingen werkt zo’n veertig procent van de beroepsbevolking hier voor een technologiebedrijf. Omdat goede technici schaars volk zijn, haalt de valley zijn werknemers van over de hele wereld. Anderzijds is de kans klein dat de autochtone bevolking van Silicon Valley voor een beroep in de technologie kiest. Zij kunnen weliswaar gaan werken als boekhouder of in de marketing voor een Intel of Google, maar de meerderheid vindt werk buiten de technologiesector. In praktijk betekent dat vaak ook werk buiten de valley - al was het maar omdat het leven daar niet zo schandalig duur is. Zo kost een koophuis in Texas of in de buurt van Seattle slechts eenderde van de 550 duizend dollar die je in de valley voor een gemiddelde woning moet neertellen. Silicon Valley heeft een zelfreinigend mechanisme ontwikkeld dat de bevolking continu ververst en daarmee etnische spanningen tegengaat. Want integratie van immigranten werkt alleen als beide partijen voor elkaar openstaan. Zodra een van beiden een verschil gaat zien tussen ‘wij’ en ‘zij’ heeft het integratiebeleid gefaald. Nuttall beseft dat zeer goed, en piekert en ook niet over om ooit nog terug te verhuizen naar het gure Europa. Als ik zie hoe Nederlanders met elkaar omgaan, kan ik hem slechts gelijk geven. tom@tsanders.com