Jorritsma zou de IT-was het liefst de deur uit doen
De overheid worstelt met het verschil tussen ’online zijn’ en ’online diensten aanbieden’, tussen informatie en transacties. Dat blijkt ook uit een studie van Accenture (voorheen Andersen Consulting) naar de stand van zaken in ’E-government’. Accenture constateert dat Nederland weliswaar is gestegen naar nummer zeven op de lijst van 22 onderzochte landen, maar dat de overheid Internet nog te veel gebruikt als veredelde brochurekast. Wie werkelijk elektronisch zaken wil afhandelen via Internet krijgt in veel gevallen het lid op de neus. Lof is er voor de website www.overheid.nl, die de burger naar de juiste informatie leidt. Maar de overheden zullen alles in het werk moeten stellen de burger ook werkelijk hun zaken digitaal af te laten kunnenhandelen, in plaats van ze naar het juiste straatadres te verwijzen. Minister van Economische Zaken Annemarie Jorritsma heeft wel een idee welke kant het opmoet. Op een symposium over ’E-government’ gisteren bond zij de kat op het spek. „Allereerst moeten we ons denk ik buigen over de vraag: willen we als elektronische overheid alle uitvoerende werkzaamheden in eigen hand houden, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk, of zoeken we samenwerking met private partijen, zoals dat nu al gebeurt in bijvoorbeeld Engeland, Ierland en Finland. Het is denk ik heel goed mogelijk om onder bepaalde voorwaarden een deel van de werkzaamheden buiten de deur te plaatsen. Denk met name aan de zaken die aan de voorkant van het loket plaatsvinden.” Jorritsma liet zich inspireren door het bericht dat de Britse overheid samen met Microsoft in een paar maanden tijd een bundel toepassingen heeft ontwikkeld voor het online afhandelen van transacties tussen overheid en burgers. De eerste onderdelen van de software maken het mogelijk bijvoorbeeld online belasting te betalen of EU-subsidieaanvragen in te dienen. Het inschakelen van ’private partijen’ lijkt Jorritsma dus wel een goed idee. „Je houdt het niet tegen, het ziet er ook nog eenseen stuk professioneler uit.” Ze geeft toe dat overheidsinstellingen nu eenmaal niet de snelheid en de ICT-kennis hebben die ’de kleinere private partijen’ wel hebben. „Laat eenieder doen waarin hij goed is. Dan kan de overheid zich concentreren op haar backoffice-activiteiten.” Versnippering Het is maar of een dergelijke gescheiden aanpak van de front- (de virtuele loketten) en backoffice zal leiden tot een betere dienstverlening aan burger en bedrijf. ”We bouwen als overheden onze eigen torentjes van Babel, terwijl we gegevens zouden moeten uitwisselen. En we trekken verschillende shirtjes aan, terwijl we als één team zouden moeten samenwerken om die klant zo goed en zo snel als mogelijk te bedienen”, aldus Jorritsma. Die versnippering van initiatieven op het gebied van E-government werd pijnlijk geïllustreerd door nog een ander congres over de materie – ICT Overheid 2001. Veertig sessies zonder een alomvattende ’keynote’. Ook pogingen de administratieve lasten voor het bedrijfsleven terug te dringen, stranden in IT-ellende. De toepassing van IT bij het uitwisselen van gegevens tussen bedrijven en overheid zou soelaas kunnen bieden, maar ’op dit moment weten de departementen vaak niet van elkaar waar ze ieder voor zich mee bezig zijn’, zegt voorzitter Linschoten, van het Adviescollege toetsing administratieve lasten (Actal). Staatsecretaris Rick van der Ploeg, die deze week ook stevig aan de weg timmerde met een congres en een bundel essays over de informatiesamenleving, reageert gereserveerd op de plannen van Jorritsma. „Zo eenvoudig is dat niet. Dat zou je van geval tot geval moeten bekijken en met heel veel waarborgen moeten omkleden. De privacy van burgers is al gauw in het geding en die moet vooral door de overheid worden gewaarborgd. Private partijen kunnen natuurlijk best op deelterreinen worden ingeschakeld, maar een echt alternatief voor wat de overheid aan diensten moet leveren kunnen die niet leveren. Zo gemakkelijk komen we er dus niet vanaf.” E-government gedeeltelijk uitbesteden aan bedrijven? Reageer op www.automatiseringgids.nl