Met ICT langer achter de eigen geraniums

In Nederland worden moderne technieken om ouderen te ondersteunen bij het zelfstandig wonen slechts op beperkte schaal ingezet. Er is een klein aantal succesvolle pilots geweest waarin met een verzameling losse toepassingen is geëxperimenteerd. Cliënten die meewerkten aan de pilots zijn tevreden. Vermeulen is organisatiesocioloog en ontwikkelingspsycholoog en werkt ruim 25 jaar in de zorg. Vermeulen deed onderzoek naar bruikbare toepassingen van elektronische informatievoorzieningen voor domotica, telemedicine en beeld-spraak via de televisie. Voorbeelden zijn personenalarmering, technieken om de buitendeur op afstand te kunnen openen en een centraal stofzuigsysteem. In de dissertatie stelt hij dat niet alleen losse toepassingen nodig zijn, maar dat die vooral in een netwerk opgenomen moeten worden. Daarvoor is enerzijds adequate infrastructuur nodig (breedband) en anderzijds moeten gebruikers, zowel ouderen als hulpverleners, leren omgaan met de moderne technieken. Woonservicezone Vermeulen pleit voor het inrichten van woonservicezones in woongebieden van omstreeks tienduizend inwoners, bijvoorbeeld stadswijken of plattelandsgemeenschappen. "Woonservicezone is een koel woord voor ‘overdekte dorpspleinen’. In die gebieden moet een samenhangend circuit van elektronische voorzieningen beschikbaar komen." Er zijn al een aantal van dat soort projecten gestart, bijvoorbeeld in Trynwâlden, Friesland. In een regio met zeven dorpen en twee gehuchten wordt een multifunctioneel servicecentrum opgezet voor alle 55-plussers uit het gebied. De bedoeling van het experiment is om een compleet aanbod van wonen, welzijn, zorg en dienstverlening met behulp van domotica te bieden. Om het servicecentrum van de grond te krijgen werken alle instellingen voor wonen, welzijn en zorg die in het gebied werkzaam zijn samen met een gezamenlijk budget. Menukaart De promovendus stelde op basis van literatuuronderzoek en bestudering van huidige projecten een ‘menukaart’ samen van elektronische domoticatoepassingen op het gebied van veiligheid, welzijn en zorg. Oudere bewoners die zelfstandig binnen een woonservicezone wonen kunnen uit die menukaart een basispakket de technieken selecteren die zij nodig hebben. Een belangrijke voorwaarde voor het slagen van de ‘menukaart’ is dat elk huis via een beeld-spraakverbinding is aangesloten op een servicepunt in de wijk. Er wordt veel gepraat, aldus Vermeulen, en weinig actie ondernomen. Dat het (nog) niet van de grond komt, komt doordat de zorgsector nog niet gericht is op innovatie. "Er is geen budget voor en geen druk zoals in het bedrijfsleven", citeert hij Rob de Graaf, innovatieadviseur mobiele toepassingen. Vermeulen noemt zijn onderzoek een eerste aanzet. Volgens hem moeten er nu meer praktijkprojecten ingericht worden waar bewoners ervaring op kunnen doen met onder meer domotica.