Portal is springlevend
Maar waar is de behoefte aan een portal vandaan gekomen? Onderzoeken wijzen uit dat een (internet)gebruiker het grootste deel van zijn tijd bezig is met het vergaren en beoordelen van informatie.
Voor deze gebruiker zou het ideaal zijn wanner hij in één oogopslag, via één kanaal meerdere bronnen kan raadplegen. Dit is dan ook het belangrijkste doel van het concept: het verhogen van de efficiency en de productiviteit.
De portal heeft de afgelopen jaren flink wat vooruitgang geboekt. De installatie van software is bijvoorbeeld verbeterd. Daarnaast zijn er nu ook open-sourceportals beschikbaar die sterk aan populariteit winnen. Het nadeel van deze portals is de vaak beperkte ondersteuning en summiere documentatie. Aan de andere kant lopen de open-sourceproducten op sommige gebieden voor op de commerciële. Als nieuwe technieken aanslaan en zich bewijzen in open-sourceproducten worden zij veelal overgenomen door commerciële producten.
Een portal is opgebouwd uit miniapplicaties, portlets genaamd. Deze portlets representeren één of meerdere achterliggende systemen die ontsloten worden in de portal. Een belangrijke eigenschap is dat het niet uitmaakt waar deze systemen zich bevinden (lokaal of remote) en/of hoe zij zijn samengesteld.
Afhankelijk van de configuratie kunnen de portlets gepersonaliseerd worden per gebruiker of gebruikersgroep. Daarnaast kan de gebruiker er zijn draai aan geven door portlets van zijn persoonlijke informatiebehoefte aan de portal toe te voegen. Dit betekent dat dezelfde portlets door verschillende gebruikers anders gepresenteerd en gebruikt kunnen worden. Personalisatie is een heel krachtig mechanisme van code- en resourcehergebruik.
Bij de meeste implementaties is het mogelijk om SSO (single sign-on) toe te passen. Single sign-on is een toegangsbeheermethodiek waarbij de gebruiker maar één keer aanlogt en daarna toegang krijgt tot meerdere systemen. Ook zo wordt gebruikers grote toegevoegde waarde geboden.
Er zijn verschillende beweegredenen om over te gaan tot het gebruik van een portal. Het is vooral nuttig wanneer verschillende informatiestromen dienen te worden gecombineerd en de combinatie daarvan ook daadwerkelijk toegevoegde waarde biedt. Het heeft weinig zin om een portal in te zetten voor één enkele applicatie. De nadruk moet liggen op applicatie-integratie en contentsyndicatie.
Kortom, de portal is springlevend en kan als nooit tevoren toegevoegde waarde bieden. Dit geldt zeker niet alleen voor de commerciële portals, aangezien de open-sourcemarkt op dit moment geduchte concurrentie biedt. Het concept heeft sterke ontwikkelingen doorgemaakt en niets wijst erop dat het einde in zicht is. De producten volgen de trend van het integreren van Web 2.0-concepten en dat zal waarschijnlijk nog wel aanhouden. Dit betekent dat de portal een belangrijke rol zal gaan spelen in het socialer maken van het web. Een van de eerste voorbeelden hiervan is de Google-portal: iGoogle (http://www.google.com/ig).
Volgens Gartner zijn BEA en IBM de marktleiders op het gebied van deze technologie. De mediagroep Infoworld heeft Liferay uitgeroepen als de beste open-sourceportal van 2007. Hoe onderscheiden deze producten zich van elkaar? In de drie kaders worden de verschillen toegelicht.
Jan van den Berg (jan.vandenberg@getronics.com) en Roeland Bestman (roeland.bestman@getronics.com) zijn Technical Consultants bij Getronics PinkRoccade Java Business Solutions.
IBM Websphere Portal 6: Installatie en beheer blijft complex
Dit product hoort als vanouds bij de gevestigde orde als een van de meest visionaire en bewezen portaloplossingen. IBM biedt naast WebSphere Portal maar liefs vijf andere varianten. Elk product heeft als basis WebSphere Portal met daarbovenop extra functionaliteiten zoals document- en workflowmanagement en Lotus Quickr met allerlei producten gericht op collaboration (wiki’s, message boards, instant messaging) of services voor mobiele communicatie.
Versie 6 is alweer ruim anderhalf jaar op de markt en er is veel veranderd ten opzichte van de vorige versie. IBM heeft veel aandacht geschonken aan het aanpassen van de gebruikersinterface Deze interface maakt nu volop gebruik van AJAX-componenten en werkt intuïtief door middel van logisch opgebouwde contextmenu’s. De portlets kunnen met behulp van drag-and-drop op de pagina worden gepositioneerd en met behulp van een ‘portlet palette’ kunnen portlets eenvoudig aan een pagina worden toegevoegd.
WebShpere Portal maakt op meerdere vlakken ontwikkelingen door. Een groot deel daarvan speelt zich af op het vlak van SOA door middel van zogenoemde ‘composite applications’. Hiermee heeft IBM de nieuwste Web 2.0-concepten een plek gegeven in zijn product. Andere ontwikkelingen zijn workflow support en uitbreidingen op het gebied van personalisatie.
Met behulp van WebSphere Portlet Factory Designer kan een ontwikkelaar eenvoudig portlets ontwerpen. Deze tool heeft 120 zogenaamde builders, die door middel van eenvoudige invulformulieren portlets verrijken met functionaliteit variërend van navigatiemiddelen tot aan volledige integratie met databases, bekende CRM- of ERP-systemen, message brokers et cetera.
Kortom, WebSphere Portal heeft bewezen een betrouwbaar product te zijn met een duidelijke visie. Veel grote bedrijven hebben daarom ook gekozen voor dit product. De kleinere bedrijven blijven nog wat achter. Ondanks de vele verbeteringen op het gebied van installatie en configuratie blijkt de installatie en het beheer van WebSphere Portal nog steeds complexer te zijn dan bij andere gelijkwaardige producten.
BEA Weblogic Portal 10: Veel aandacht voor klantondersteuning
BEA biedt een tweetal portalproducten aan: AquaLogic en WebLogic Portal. Plumtree werd in 2005 gekocht door BEA en omgedoopt tot AquaLogic UI. AquaLogic Portal moet worden gezien als een totaaloplossing, die uitermate geschikt is als enterpriseportal. WebLogic Portal daarentegen is meer een uitgebreid raamwerk waarmee het mogelijk is zelf een portal samen te stellen. Hierbij is veel aandacht voor de integratiemogelijkheden met andere WebLogic-producten. Met behulp van BEA Workshop kan snel en redelijk eenvoudig de portal worden opgezet, en kunnen portlets worden ontwikkeld met behulp van de nieuwste Java-technieken.
In WebLogic Portal 10 laat BEA zien hoe een portalproduct om moet gaan met de nieuwste Web 2.0-concepten zoals ‘social tagging’ en ‘mashup creation’. Dat dit voor de portal als product belangrijke ontwikkelingen zijn is ook te zien aan de investeringen die Google momenteel doet in projecten als OpenSocial en iGoogle, die ook gebaseerd zijn op deze concepten.
Vooral op integratiegebied heeft BEA veel te bieden. Het bedrijf heeft als pluspunt dat het beschikt over een variëteit aan producten waarvan veel ook gebruikt kan worden in combinatie met WebLogic Portal. Wanneer een klant gebruik wil maken van een portal maar zijn huidige systemen zijn niet zonder meer geschikt voor de ontsluiting middels portlets, dan zou WebLogic Integration wel eens de noodzakelijke oplossingen kunnen bieden. Het product beschikt over een groot aantal adapters die koppelingen mogelijk maken met bekende CRM- en ERP-producten. Volgens BEA kan zijn product daarom de oplossing zijn om de portal te gebruiken in een omgeving die daar eigenlijk helemaal nog niet klaar voor is.
WebLogic Portal 10 is dus bovenal erg compleet en goed geïntegreerd met de andere BEA-producten. BEA heeft veel aandacht voor klantondersteuning en het bedrijf heeft daarvoor ook al enkele onderscheidingen ontvangen. Kortom, WebLogic Portal 10 is een compleet product met voldoende ondersteuning.
Liferay Portal 4: Beste open-sourceportal van 2007
Ook de open source communities hebben geïnvesteerd in portaltechnologie. Een aantal opvallende voorbeelden hiervan zijn Exo en JBoss Portal. Maar sinds een aantal jaren ondervinden deze stevige concurrentie van een product dat tot voorkort redelijk onbekend was, namelijk Liferay Portal. Opgericht door softwarearchitect Brian Chan in 2000 is Liferay uitgegroeid tot een van de meest spraakmakende open-sourceportaloplossingen. Het is niet voor niets dat Liferay Portal is uitgeroepen tot de beste open-sourceportal van 2007.
Uniek aan Liferay Portal is dat het overal kan draaien. In een lightweight servlet container als Jetty of Tomcat, maar ook in volledige JEE-applicatieservers, zoals WebSphere of WebLogic. Liferay heeft ervoor gezorgd dat iedereen snel en eenvoudig de benodigde software kan installeren en direct kan uitproberen.
Het eerste wat opvalt aan Liferay Portal 4 is de intuïtieve interface. Die is uitgerust met de nieuwste AJAX-snufjes die het mogelijk maken met een minimaal aantal muiskliks de portal naar eigen inzicht in te richten. Ondanks alle asynchrone communicatie blijft Liferay snel reageren dankzij de gebruikmaking van OSCache, voor de clustering en caching van portlets. Dit zorgt ervoor dat Liferay schaalbaar blijft voor grootschalig gebruik.
Wat ook opvalt zijn de meer dan zestig ‘out-of-the-box’-portlets die klaar zijn voor gebruik, onder andere contentmanagement, office (mail, kalender), financiële of persoonlijke portlets. Al deze portlets zijn standaard meertalig en beschikbaar in dertien verschillende talen (inclusief Nederlands). Liferay beschikt over meerdere (single sign-on) authenticatiemogelijkheden en biedt volledige LDAP-synchronisatie. Dit alles is beschikbaar onder een bedrijfsvriendelijke MIT-licentie.
Het sterke punt van Liferay is het gemak waarmee een portal opgezet, geconfigureerd en beheerd kan worden. Of Liferay zijn koppositie als beste open-sourceportal behoudt in 2008, is afwachten. Producten als JBoss en Exo volgen op de voet. Maar als een bedrijf op dit moment een keuze moet maken voor een open-sourceportal dan zal het geen spijt krijgen van de keuze voor Liferay Portal 4.
Voor reacties en nieuwe bijdragen van deskundigen: Henk Ester (h.ester@sdu.nl, 070-3780397)