Psychiatrie bestrijdt ICT-achterstand
De GGZ-sector is op ICT-gebied vrij ongecoördineerd, met een wirwar van niet aansluitende systemen, veel kleine leveranciers, verouderde apparatuur en matige ICT-budgetten. De sector kent slechts enkele ICT-hoogstandjes, zoals een startend project met mobiele Elektronische Patiëntendossiers (EPD’s) in Leidschendam en een webgeoriënteerd systeem voor transmurale samenwerking in Friesland. De Geestelijke Gezondheidszorg omvat psychiatrische ziekenhuizen, RIAGGs, kinder- en jeugdpsychiatrie, verslavingszorg en instellingen voor begeleid wonen (RIBW’s), waarin jaarlijks miljarden omgaan. De sector wordt sinds twee jaar fors bedeeld met miljoenensubsidies. Over 2000-2001 kreeg zij een bedrag van 7,6 miljoen gulden voor standaardisatie. Daarbij kwam vorig jaar ‘projectgeld’ van 1,2 miljoen gulden, plus 2,5 miljoen van GGZ-instellingen voor projecten en standaardisatie. Vorige zomer ontving de Geestelijke Gezondheidszorg dertig miljoen gulden om alle GGZ-instellingen te voorzien van uniforme software voor managementinformatie. Dat moet onder andere leiden tot een landelijke database van GGZ-contacten van wieg tot graf. Ook moet de software de wachtlijsten in deze GGZ-branche wegwerken. Vele tienduizenden Nederlanders wachten langer dan verantwoord op psychiatrische hulp. Jaarlijks komt een half miljoen Nederlanders in contact met GGZ-instellingen. Kinderschoenen De Geestelijke Gezondheidszorg verandert snel, waarbij zeer grote samenwerkingsverbanden van psychiatrische ziekenhuizen en RIAGGs ontstaan. Met zulke ‘geïntegreerde GGZ-instellingen’ ontstaat grote behoefte aan elektronische uitwisseling van gegevens. Ook is elektronische communicatie gewenst met vrij gevestigde psychiaters en psychotherapeuten. Dat alles staat nog in de kinderschoenen. De sector Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) is dus dringend toe aan net zo’n ICT-inhaalslag als die zusterorganisatie NVZ voor de algemene ziekenhuizen vorig jaar inzette en wil die ook maken. Koepelorganisatie GGZ Nederland heeft een plan gelanceerd om in 3 tot 5 jaar ICT in de Geestelijke Gezondheidszorg op topniveau te krijgen. Daarmee zijn enorme investeringen gemoeid. Momenteel gaat 1,8 tot 2 procent van het budget op aan ICT. Dat moet minimaal verdrievoudigen. De sector wil in snel tempo naar mobiele patiëntendossiers. “Mobiele informatie wordt de katalysator die ICT in de GGZ-sector gaat opstuwen”, zegt Gert-Jan Dijkmans van Gunst. Eerder ontwikkelde hij het Man on The Moon scenario, dat ziekenhuiskoepel NVZ op ICT-gebied in een stroomversnelling bracht. Ook wil de GGZ-sector legacy-systemen web-enabled maken en de ICT-kennis opkrikken. Zo gaat koepelorganisatie GGZ Nederland via een ‘ICT Academy’ directeuren en managers op ICT-gebied bijspijkeren. Een voorzichtige trend is dat ICT wordt uitbesteed aan verzelfstandigde ICT-afdelingen. Op de conferentie was vooral aandacht voor registratie van basisgegevens. “Zonder die krijg je ook een EPD niet van de grond”, zegt Agaath Bronkhorst, ICT-projectleider bij GGZ Nederland. “Wij willen ICT een opzwieper geven. Nu nog krijg je telefoontjes als: hoe maak ik een informatieplan.” Het hoopgevendst vindt Bronkhorst het dat de animo voor ICT-innovatie sinds kort hoog is. Haast is geboden, meent Bronkhorst. “Wij gaan als GGZ-sector niet wachten op landelijke ontwikkelingen zoals NICTIZ. Wij beginnen met een eigen strategie en eigen projecten. Als NICTIZ vaste vorm krijgt, sluiten we aan.” De geplande inhaalslag is goed getimed. Door schaalvergroting ontstaan GGZ-bedrijven met een omzet van soms meer dan honderd miljoen euro. Dat geeft financiële armslag, terwijl men door concurrentie wordt gedwongen tot extra doelmatigheid.