'Samenleving te afhankelijk van gps'

De Britse Royal Academy of Engineering maakt zich ernstig zorgen over het toenemend gebruik van gps-technologie, zonder dat in geval van storing of uitsluiting kan worden teruggevallen op een alternatief systeem. Behalve autonavigatiesystemen, gebruiken ook financiële systemen, communicatienetwerken, landbouw-installaties, spoorwegbeheerders en hulpdiensten vrijwel uitsluitend de Amerikaanse Global Navigation Satellite Systems (GNSS).

Voor zover in back-up-navigatiebronnen is voorzien, zijn deze niet of nauwelijks getest. Vervangende plaatsbepaling op basis van bijvoorbeeld gsm-masten kan problematisch worden als de betreffende mobiele telefonienetten voor hun synchronisatie zelf ook weer afhankelijk zijn van gps. Onderzoeker Martyn Thomas stelde tegenover BBC News dat te gemakkelijk ervan uit wordt gegaan dat diverse systemen voor elkaar als back-up kunnen optreden, terwijl ze in feite juist onderling afhankelijk zijn. Storing kan dan via escalatie een domino-effect veroorzaken met grote economische schade of verlies van levens tot gevolg.

Een gloeilamp op 20.000 km afstand
Europa werkt sinds enkele jaren aan een alternatief gps-netwerk, Galileo. Dat is tot dusverre alleen beschikbaar voor de luchtvaart en wordt daar nog nauwelijks gebruikt. In een recent rapport over de voortgang van het Galileo-project stelt de Europese Commissie dat zo’n 6 tot 7 procent van het Europese bruto economisch product direct valt of staat met de beschikbaarheid van gps-signalen.

Omdat behalve menselijke toedracht ook natuurlijke fenomenen zoals ongewoon sterke zonneactiviteit verstorend kunnen werken, biedt Galileo, als het eenmaal volledig operationeel is, slechts in beperkte mate bescherming tegen een gps-ramp. De signalen van gps-satellieten zijn zeer zwak, en volgens het rapport van de Royal Academy vergelijkbaar met een krachtige gloeilamp op een afstand van 20.000 kilometer.