SARA-super begint aan tweede jeugd

Volgens SARA-zegsman Axel Berg verdubbelt jaarlijks de behoefte aan opslagruimte bij de wetenschappelijke klantenkring van de organisatie. De huidige taperobot heeft een theoretische capaciteit van 1,2 petabyte, waarvan nu nog ‘maar’ 150 terabyte is benut. Toch wil SARA al in 2004 een tweede taperobot op een extra locatie in Almere bouwen. Berg: "Daarmee verkleinen we ook het risico van terrorisme, vliegrampen en brand."_ Opwaardering Aster is een tussentijdse opwaardering (‘midlife upgrade’) van de bestaande nationale supercomputer Teras die in 2000 is opgesteld. De nieuwe supercomputer Aster is een Altix 3700 van Silicon Graphics (SGI). Het systeem telt 416 Intel Itanium 2-processors van 1,3 gigahertz, elk voorzien van een cache van 3 megabyte. Elke processor levert maximaal 5,2 gigaflops per seconde. Aster is voorzien van 832 GB geheugen en 2,8 terabyte lokale schijfruimte. De piekperformance van het hele systeem ligt op 2,2 teraflops per seconde. Het besturingssysteem is 64-bits Red Hat Linux met specifieke Altix-aanvullingen van SGI. De 416 processors van Aster zijn verdeeld over zeven nodes - waarvan één interactieve met 32 Itaniums en de overige met 64 processors - die elk een zogeheten CC-NUMA-machine vormen. Het geheugen is fysiek verdeeld over de processors maar gedraagt zich voor de gebruiker als één geheel. Non-Uniform Memory Access (NUMA) wil zeggen dat een processor veel sneller het geheugen op de eigen systeemkaart dan het overige geheugen kan benaderen._ Hercompilatie Naast Aster blijft de ‘oude’ SGI Origin 3800, beter bekend als Teras, tot eind 2006 gewoon in gebruik. Dit systeem draait onder SGI Iris, telt 1024 Mips R14000-processors en is niet binair compatibel met de Intel-architectuur, wat hercompilatie van alle software noodzakelijk maakt. Teras levert een piekprestatie van 1 teraflop. Aanzienlijk minder dan Aster, maar volgens SARA-adviseur high-performance computing J.W. Vermin kan het gebruik van de oudere Origin 3800 nog altijd bepaalde voordelen hebben. "Teras heeft meer processors, dat biedt enige compensatie voor de hogere snelheid van Aster. Het is mogelijk dat sommige programmatuur wat moeilijk over te zetten is naar Aster._ Verder kan het zijn dat specifieke code relatief beter draait op die oudere processors, maar andersom komt ook voor." Door het verhuizen van sommige klanten naar Aster is er ruimte vrijgekomen op Teras. Overigens is het voor veel klussen niet zo belangrijk dat Teras minder snel is. Vermin: "Of een onderzoeker nu drie uur of vijf uur moet wachten tot de job klaar is, maakt in veel gevallen niet geweldig veel uit. In beide gevallen gooi je het er vandaag in en is het morgen klaar." Simulaties Tijdens de twintigste superdag presenteerden onderzoekers voorbeelden van projecten die zij met behulp van de Teras-supercomputer hebben uitgevoerd. Zo probeerde het KNMI antwoord te krijgen op de vraag in hoeverre een opwarmend klimaat de kans vergroot op extreme weersgebeurtenissen als zware stormen en hete zomers. Op Teras zijn 62 simulaties uitgevoerd, vertelt onderzoeker Frank Selten, door in een klimaatmodel kleine veranderingen aan te brengen in de begincondities, bijvoorbeeld voor broeikasgassen, vulkaanuitbarstingen en zwaveluitstoot door verkeer en industrie. Het KNMI zette drie maanden lang 256 processors in voor het experiment. Deze berekeningen leverden 8 terabyte aan gegevens op. Uit de eerste resultaten blijkt onder andere dat de gemiddelde temperatuur in Nederland tot eind deze eeuw met anderhalve graad stijgt. Toch rolde er één simulatie uit de bus met een extreem koude februarimaand waarbij het kwik tot 20 graden onder nul zal dalen. Het nationale supercomputerduo met links de bestaande SGI Origin 3800, alias Teras, en rechts de SGI Altix 3700, bijgenaamd Aster, in het gebouw van SARA Reken- en netwerkdiensten op het Science Park Watergraafsmeer in Amsterdam. Aster betekent in het Grieks ‘ster’ of ‘hemellichaam’ en is een anagram voor Teras, het drie jaar geleden al geïnstalleerde gedeelte.