‘Slimme producten zijn onontkoombaar’

Ferguson weet dat hij het grotendeels over toekomstmuziek heeft, maar is overtuigd van de onontkoombaarheid van dit soort scenario’s. Centraal in het concept van de ‘intelligente objecten’ staat het RFID-label (Radio Frequency Automatic Identification), waarmee ieder product en/of zijn verpakking ten minste identificeerbaar en volgbaar is te maken. Zo’n RFID-label (‘tag’) is een elektronische variant op de barcode, met dien verstande dat hij een uniek identificatienummer heeft en dat de ingebouwde chip ‘beslissingen’ kan nemen. Het uitlezen van de RFID vergt alleen de nabijheid van een lezer, geen optisch contact zoals bij een barcode. In het ideale geval worden de logistieke ketens voorzien van een infrastructuur die met de RFID-labels overweg kan. Dat betekent dat er overal leesapparatuur moet komen – een enorme investering. Maar Ferguson en Accenture proberen dit soort constructies (onder de noemer ‘Silent Commerce’) op kleine schaal al van de grond te krijgen. Een Australische casinoketen bijvoorbeeld heeft zijn 80.000 uniformen voorzien van RFID’s in kraag en broekband. Van ieder uniform(onderdeel) weet men nu of het zich in magazijn, wasserij of stomerij bevindt. Het oude barcodesysteem was veel bewerkelijker en nu blijkt veel bespaard te worden op vervangings- en reinigingskosten. De meest voor de hand liggende toepassing is volgens Ferguson van logistieke aard. “Als gebruikers de voorraad kunnen volgen op itemniveau in plaats van op groepsniveau of typenummer, verandert dat uiteindelijk heel erg het karakter van de supply chain-systemen die we nu hebben. Alles wat nu alleen van een barcode voorzien wordt, kan dan van elkaar onderscheiden worden. Je weet dan wanneer het geproduceerd is, wanneer het naar het vliegveld is gegaan, noem maar op. En als je weet waar alles zich bevindt, kun je met een strakkere voorraad werken.” Fergusons ideaalbeeld vergt enorme investeringen. Maar deels is volgens hem ook de Wet van Moore van toepassing. De RFID-labels kostten twee jaar geleden nog twee dollars, nu een paar dubbeltjes. “En het MIT zegt dat ze over twee jaar 5 cent kosten.” Maar met goedkope RFID’s is ‘silent commerce’ nog geen realiteit. “Er is een kip/ei-probleem omdat de afzonderlijke toepassingen van de benodigde infrastructuur zich niet terugbetalen. Er is geen ‘killer application’. Maar al die toepassingen samen zijn dat wel.” Ferguson hoopt op de overheid of eventueel consortia van bedrijven. Zonder infrastructuur zal de toepassing van RFID’s nauwelijks verder komen dan systemen tegen winkeldiefstal, waarvoor geen systeemintegratie nodig is. Maar Accenture slaagt er wel in op middelgrote schaal bedrijven te interesseren. “Een Duitse distributeur implementeerde ons RFID-systeem. ‘Hoe snel en hoe accuraat kun je een order afleveren’ was hun concurrentiebasis. Ze ontdekten dat ze het binnen 45 minuten konden afleveren met een 99,9 procent accuratesse. Ze konden hun investeringen daarmee meteen rechtvaardigen. En daar was wel degelijk IT-integratiewerk voor nodig.” Het RFID-label zal de ene keer in het te verzenden product zitten en de andere keer in of op de verpakking. “De goederen in de doos moet je bijvoorbeeld labelen als het gaat om veiligheid en kwaliteitscontrole. Je wilt soms weten wanneer en waar iets is gemaakt. Maar als je iets van A naar B wilt krijgen label je de doos en vervolgens wellicht de container waarin die doos zit.” Privacy-bezwaren zijn zeker mogelijk, bevestigt Ferguson. “Je zou kunnen zien waar iemand zijn kleren koopt en of er een bepaald boek in zijn bagage zit. Maar als maatschappij moet je daarover discussiëren. Dit soort technologie is beschikbaar en het gebruik ervan zit er hoe dan ook aan te komen. RFID Een RFID-label (Radio Frequency Automatic Identification) is een op plastic gedrukt kopercircuit, met een chip met een omvang van maximaal 128 kB. De zend- en ontvangmogelijkheid maakt communicatie en wijzigingen mogelijk. De spiraal is zowel een antenne als een manier om energie ‘op te pikken’.