Spraakverwarring

Maar ook over minder modieuze termen kan er een conflict ontstaan. Zo moest de rechter beslissen wat er bedoeld was met ‘het evenaren of verbeteren van de bestaande (beste) oplossing’. En met name over het begrip ‘beste’, dat meerdere betekenissen bleek te kunnen hebben, in relatie tot een algoritme.
Het begon allemaal met een promotie van een wiskundige. Hij had een briljant proefschrift geschreven over de ontwikkeling van algoritmen voor voertuigplanning. De directeur van een softwarehuis, dat software ontwikkelde voor ritplanning, ook een mathematicus, was onder de indruk van het proefschrift. Hij benaderde de promovendus met het verzoek om aan hem een algoritme te leveren dat de kern zou vormen van een nieuwe versie van zijn planningsoftware voor het beleveren van winkels. De kersverse doctor ontwikkelde daarop een algoritme, programmeerde dat in Pascal en leverde het binnen de afgesproken levertijd af, tegen de afgesproken prijs.
Het invoeren van een reeks locaties resulteerde in een optimale route, rekening houdend met een zeer groot aantal omstandigheden, zoals de beperkte toegankelijkheid van bepaalde winkelstraten. Ook zaken als weersomstandigheden, de voorspelbare verkeersdrukte en de beschikbaarheid van retourvracht waren allemaal opgenomen in het wiskundige model. Het programma gaf routes op, die allemaal bleken te kloppen. Als er onlogische elementen in leken te zitten, konden die steeds verklaard worden, bijvoorbeeld omdat er een locatie vóór of juist na een bepaalde tijd beleverd moest zijn. Die factor had, zoals ook was afgesproken, meer gewicht dan de extra kilometers.
Toch was de opdrachtgever nog niet overtuigd. Hij huurde iemand in om bepaalde routes handmatig te plannen en kwam tot de conclusie dat het beter kon. De ingehuurde planner had na drie dagen puzzelen kans gezien om in een bepaalde situatie een route te plannen die ruim 5 procent bespaarde op de kilometers. Dat betekende, volgens de koper, dat de wetenschapper niet het beste algoritme had ontwikkeld. Hij had, in zijn perceptie, de ‘wiskundig beste’ oplossing besteld en de doctor in de wiskunde die de opdracht had uitgevoerd, had dat moeten begrijpen. De mathematicus reageerde verbaasd. Hij had immers volgens afspraak een oplossing ‘beter dan de bestaande’ geleverd en er was geen enkel planningprogramma op de markt dat het beter kon. Dat het handmatig nog beter kon, stond daarbuiten.
De rechter stelde vast dat er een algoritme geleverd was, dat partijen het er over eens waren dat er geen ander algoritme bestond dat een beter resultaat opleverde en ging niet in op het argument dat de oplossing niet de wiskundig beste was. Als de opdrachtgever destijds bedoeld had dat hij een ‘wiskundig beste’ oplossing had willen hebben, had hij dat ook zo met zoveel woorden in de overeenkomst moeten laten opnemen, merkte de rechter op. Daarmee drukt deze rechter de lezer van zijn vonnis nog maar weer eens op het hart om duidelijk op te schrijven wat je wilt en er niet op te vertrouwen dat de andere partij wel zal begrijpen wat je bedoelt.