Kroes wil open data aanjagen

Kroes noemt een vijftal voordelen van hergebruik van publieke bestanden met name:

• Open data kan de kwaliteit van leven verbeteren. Voorbeelden zijn routeplanning, gebruik van publieke geo-informatie, openbaar vervoer, onderhoudsplanning in de publieke ruimte en 'data-journalistiek'.
• Economische voordelen, doordat bedrijven zakelijke initiatieven ontplooien op basis van open data.
• Wetenschappelijk gebruik van open data. Onderzoek op gebieden als genetica, pharmacologie en kankerbestrijding hangt in toenemende mate af van analyse van grote (onder meer demografische) gegevensverzamelingen. Volgens Kroes is niet acceptabel dat onderzoekers gegevens die ze met publiek geld verzamelden vervolgens niet willen delen met andere onderzoekers.
• Ook de publieke sector zelf kan volgens Kroes voordeel ondervinden van het openbaar beschikbaar maken van haar bestanden: "Velen die denken 'het allemaal al te weten' kunnen worden geïnspireerd - of tot bescheidenheid komen - door de zien wat anderen naar boven kunnen halen uit hun bestanden."
• Als 'mogelijk nog het belangrijkste' wijst de liberaal Kroes op het democratisch belang van open data, doordat het bijdraagt aan transparantie, toegankelijkheid en aanspreekbaarheid.

Sinds 2003 bevestigt een Europees richtlijn op het hergebruik van publieke informatie het uitgangpunt dat overheden hun gegevens beschikbaar moeten stellen aan burgers en bedrijven die er gebruik van willen maken. Een door de Europesse commissie georganiseerde consultatieronde over deze richtlijn leverde volgens Kroes veel reacties op, waarbij de overwegende opvatting was dat de uitgangspunten kloppen, maar dat nog er onvoldoende duidelijkheid is hoe een en ander in praktijk is te brengen. Ook zouden er nog de nodige uitzonderingen en uitvluchten op te ruimen zijn.

Kroes wil aan die conclusies gevolg geven via een verbeterde versie van de richtlijn, die al in november aan de Europese Commissie wordt voorgelegd. De nieuwe richtrijn zou een verdergaande rijkwijdte krijgen en ook dwingender zijn dan de richtlijn uit 2003. Zo zijn bepalingen te verwachten ten aanzien van

• de wijze waarop data beschikbaar worden gemaakt
• de gebruikte bestandsstructuren
• de kosten die in rekening mogen worden gebracht

Kroes wil dat het "onder redelijke voorwaarden beschikbaar maken van gegevens een routineonderdeel van de bezigheden van de overheidsdiensten" wordt en is van plan om de Europese instituties in die ontwikkeling een voortrekkersrol te laten nemen. Zo komen er twee dataportals die eenvoudig en systematisch toegang moeten bieden tot publieke data op Europess niveau. De eerste, die betrekking heeft op gegevens onder beheer van de Europese Commissie, moet al in het komend voorjaar operationeel zijn. De tweede portal is voorzien voor 2013 en heeft tot doel de open data van andere Europese en nationale overheidsdiensten te bundelen en te ontsluiten.