Overslaan en naar de inhoud gaan

Van ruimterit tot tsunamivoorspelling

Hoe weet een ruimterover eigenlijk de exacte route op Mars? En wanneer stort een Noors fjord in zee met een honderd meter hoge allesvernietigende hekgolf tot gevolg? Antwoord: Terrestrial Laser Scanning (TLS).

Ruimterover Mars
Dima Zel

Laser betekent Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation, en werd ontdekt in 1957.

Vrijwel meteen daarna ontwikkelde Defensie TLS-techniek voor navigatie in onherbergzame omstandigheden. Lasers tasten de omgeving af, via weerkaatsing - zoals een vleermuis met ultrasoon geluid - is dan exact bekend hoe de omgeving er uit ziet. Technisch kan het via driehoeksmetingen met laser en video, de weerkaatsingstijd van laserlicht (in picosecondes) of via faseverschuiving van heen- en teruggaande lasergolven.

Met die enorme hoeveelheid data bouw je dan een beeld op en, net als een vleermuis, kun je je weg vinden. Zo vindt een ruimterover dan op Mars autonoom zijn weg, een robotwagentje verkent zonder geleiding onbekend oorlogsgebied. In Noorwegen dreigt een berg in tweeën te breken.

Maar wanneer? De lokale bewoners gooiden steentjes in de spleet om zo aan het geluid en de duur van het vallen zich een beeld te vormen over de diepte en breedte van de scheur door de tijd heen. Tegenwoordig gaat dat met TLS-technologie en wordt de spleet heel nauwkeurig in kaart gebracht plus veranderingen door de tijd heen. Daarmee kan de bevolking gewaarschuwd worden als het risico op in zee storten substantieel is geworden.

Denk ook aan het intern inspecteren van kerncentrales. EDF deed dat al met deze technieken in de 90er jaren. Ook daar bouw je dan met een enorme hoeveelheid scandata een nauwkeurig beeld op van het binnenoppervlak om eventuele haarscheurtjes direct te detecteren zonder zelf binnen te gaan.

TLS wordt gebruikt in autonome voertuigen, om cultureel erfgoed in kaart te brengen, kortom, het is overal. Als je de binnenkort een tractor ziet rijden met een rare bak erachter met een staak erop die willekeurig grond opneemt en weer laat schieten, bedenk je dan: dat is GPS- en/of laser-kilveren voor een prachtig bolvorming profiel zodat het perceel verzekerd is van een goede waterafvoer.

Data-intensieve technologie is dus overal om ons heen en door de steeds verder toenemende rekenkracht en zich ontwikkelende data science kunnen we alles in en om ons heen steeds scherper krijgen of beter maken met laserogen. En TLS speelt daar een prominente rol in.

Magazine AG Connect
Dit artikel verscheen ook in AG Connect editie 5 2024. Wil je het blad ook ontvangen? Bekijk dan onze abonnementen.

Reacties

Om een reactie achter te laten is een account vereist.

Inloggen Word abonnee

Bevestig jouw e-mailadres

We hebben de bevestigingsmail naar %email% gestuurd.

Geen bevestigingsmail ontvangen? Controleer je spam folder. Niet in de spam, klik dan hier om een account aan te maken.

Er is iets mis gegaan

Helaas konden we op dit moment geen account voor je aanmaken. Probeer het later nog eens.

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heb je al een account? Log in

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heb je al een account? Log in