Mythes zijn als onkruid

Of neem agile. Agile is geen methode maar een beweging, iedereen geeft er zijn eigen interpretatie aan, waarmee ook gepruts tot good practice wordt verheven. Gevaarlijk voor het welslagen van grote projecten, doordat iedereen elkaar napraat. De kritiek begint dan ook te komen. Zo laat Steve McConnell met zijn agile keukenvoorbeeld zien dat klanten van tevoren willen weten wat ze krijgen, wat dat kost en hoe lang het duurt. Met storypoints kom je er dan niet, dat is nagenoeg random data. Een karakterisering die dan ook op internet rondwaart is treffend: ‘Welcome to agile where the stories are made up and the points don't matter.’

Mythes zijn niet voorbehouden aan software-engineering. Een willekeurig ander thema is biodynamics, een idee van Rudolf Steiner en te gelde gemaakt door de familie Thun. Er is een site zaaikalender.com en een app te koop. Pakken we even hun zaaikalender van 36 jaar geleden erbij: ‘Samengesteld door en gebaseerd op het onderzoek van…’ prijkt op het voorblad. Die zaaikalender blijkt de Enkhuizer Almanak van de antroposofie: "Uit statistisch onderzoek is komen vast te staan, dat er bepaalde dagen zijn, waarop extra veel verkeersongelukken plaatsvinden. Dit blijken dagen te zijn waarop planeten 72 graden van elkaar af staan, de kwantielen. Ook in de landbouw komen dan meer ongelukken met machines en dieren voor. Als men hier dieper op ingaat, kan men constateren, dat de mens iets meer naar binnen is gekeerd, een iets verlaagd bewustzijn heeft naar buiten en niet ‘wakker’ genoeg reageert.” De waarschuwing om uit te kijken in het verkeer op zulke dagen berust hierop. Zoek de drogredenen!

Een hele adviesindustrie rond software-engineering houdt mythes in stand, bij de gratie van hun gretige gebruikers.

In de software-engineering tref je gelijksoortige tenenkrommende redeneerlijnen aan. Vergaderruimtes vol ignorami die op basis van gezwatel besluiten nemen, aanpakken valideren en met de beste bedoelingen (belasting)geld verbranden en zonder het te beseffen als lemmingen naar de afgrond gaan.

De oplossing is in principe eenvoudig, maar in de praktijk moeilijk: de data laten spreken. Hypotheses vinden en toetsen. De wetenschap – waarmee mythes schermen – daadwerkelijk toepassen. Bijvoorbeeld: is er daadwerkelijk een correlatie tussen het aantal ongelukken en dagen van het jaar? In de VS wilde een autoverzekeraar dit weten: voorkomen is goedkoper dan genezen! De verzekeraar liet dat uitzoeken aan de hand van vier miljoen records in het Fatality Analysis Reporting System tussen 1990-2010 (de data!). Men beperkte zich tot botsingen met voetgangers tussen 0-18 jaar. In de VS blijkt Halloween dan de dodelijkste dag, die valt op 31 oktober. Niks kwantielen van de planeten, zijn ze nu helemaal besodemieterd.

Dit soort onzin in de software-engineering bestaat ook al decennia en wordt levend gehouden door napapagaaiende kritieklozen. Er is zelfs een hele adviesindustrie omheen gebouwd. Die houdt mythes in stand, bij de gratie van hun gretige gebruikers. Onkruid vergaat niet, en nu snappen we waarom.