Misverstanden over open­sourcesoftware slecht voor de markt

Open­sourcesoftware kent, in tegenstelling tot closed­sourcesoftware (‘proprietary software’), waar de klant alleen een runversie van de programmatuur krijgt, dit soort problemen niet. En hoewel gebruikersorganisaties vooral naar de soms niet te versmaden budgettaire voordelen van OSS kijken, is de beschikbaarheid van de broncode een ‘life saver’ voor de onderneming. Letterlijk. Veel mensen denken bij open­sourcesoftware aan Linux, maar sinds de toen 21­jarige Linus Torvalds in 1991 Linux schreef, hebben de ontwikkelingen niet stilgestaan. Naast een OSS­ besturingssysteem zijn inmiddels beschikbaar: Mozilla (browser), Bynari (e­mailserver), MySQL (database), Gnome (graphical user interface) en bijvoorbeeld de desktopapplicaties Open Office en Ximian Desktop. Leveranciers als Microsoft voelen soms de hete adem van de open concurrentie in hun nek. Bill Gates reisde eind februari naar Peking om te beloven de broncode van Windows voor de Chinese overheid te ontsluiten. In de Volksrepubliek gingen namelijk stemmen op dat Linux een veiliger besturingssysteem is dan haar closed­sourcesoftwareconcurrent Windows. Veiligheid als belangrijk aspect van open source naast kosten en continuïteit. Maar het naakte feit dat de broncode van open­sourcesoftware openbaar is, wil zeker niet zeggen dat programmatuur ­ ook ­ rechtenvrij is. Zo wordt Linux gelicenseerd onder voorwaarden van de GNU Public License of GPL. Daarin staat onder meer dat iedereen het softwareproduct mag gebruiken, dat iedereen het softwareproduct mag aanpassen en laten aanpassen en dat iedereen het softwareproduct mag distribueren. Echter onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat gewijzigde sources vervolgens ook openbaar gemaakt worden. Anders gezegd: iedereen kan dus kennisnemen van de inspanningen van een ander, in tegenstelling tot het standaardmodel in de industrie. Wie als gebruiker ten behoeve van de interne automatisering de Linux­programmatuur voor veel geld aanpast (kosten zijn dus de bestede tijd) (1) en daarmee een voordeel behaalt op zijn concurrenten (2), wil in principe de aangepaste broncode niet openbaar maken. Dat geldt natuurlijk ook voor de commerciële software­ontwikkelaar. Enkele misverstanden over OSS: ­ Op open­sourcesoftware rust geen auteursrecht. Dat kan, maar hoeft niet het geval te zijn. Het hangt vooral van de ­ eerste ­ ontwikkelaar af. Die kan afstand doen van zijn auteursrecht maar hij heeft tevens de mogelijkheid een ieder onder (zijn) voorwaarden een licentie te geven en zelf het auteursrecht behouden. ­ Het gebruik van open­sourcesoftware is gratis. Dat is weliswaar niet per definitie juist, maar is meestal het geval. Belangrijk is dat met of op OSS ontwikkelde nieuwe software niet gratis hoeft te zijn. ­ Het gebruik van open­sourcesoftware is niet gebonden aan licentievoorwaarden. Dat is doorgaans onzin. In verreweg de meeste situaties wordt OSS namelijk op basis van licentievoorwaarden aan de gebruiker ter beschikking gesteld. De kern van de licentie wordt meestal gevormd door het recht op de software aan te passen (1) en het verder te verspreiden (2). Deze twee contractuele rechten (‘to modify and redistribute’) zijn essentieel voor open­sourcesoftware en worden vrijwel nimmer verleend bij CCS. ­ Open­sourcesoftware kan niet vercommercialiseerd worden. Dat kan, maar hoeft niet. De Amerikaanse bedrijven Red Hat en VA Linux hebben met veel succes (beursgang) een nieuw businessmodel ontwikkeld op basis van het door een derde geschreven Linux.