Voorlopig nog geen vrije routerkeuze, tot woede van modemleveranciers

Plannen voor het zelf kiezen van een router (modem, terminal) zijn al jaren oud. Het kabinet startte eind 2017 een online consultatie die consumenten en bedrijven de mogelijkheid gaf hun mening te delen over de conceptregeling. In juli vorig jaar meldde de ACM in zijn jaarverslag dat de ‘beleidsregel netwerkaansluitpunt’ mogelijk eind 2018 gepubliceerd zou worden. Dat is maart 2019 geworden, maar een beslissing laat langer op zich wachten.

De ACM is de nieuwe hoofdrolspeler

Staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat schrijft in een Kamerbrief (pdf) dat het kabinet niet kan besluiten over de vrije routerkeuze. Dit heeft volgens Keijzer te maken met een Europese richtlijn die eind 2018 is ingegaan. Die richtlijn schrijft voor dat de ACM nu de enige partij is die een besluit mag nemen over de beleidsregel netwerkaansluitpunt. Om die reden kan het kabinet geen oordeel vellen en krijgt de ACM de kwestie op zijn bord. De ACM moet een oordeel vormen over de beleidsregel en meediscussiëren op Europees niveau. Het is nog niet bekend of de ACM al een oordeel heeft of zo niet, wanneer wel. Wat wel duidelijk is, is dat de beslissing over de vrije routerkeuze verder wordt vertraagd.

Modemleveranciers noemen uitstel 'onbegrijpelijk'

Een domper voor het kabinet, dat zichzelf ten doel had gesteld dat gebruikers halverwege 2018 een eigen modem konden kiezen. Voorstanders van dit idee zijn teleurgesteld dat de beslissing opnieuw wordt uitgesteld. De Vereniging van Fabrikanten van Telecommunicatie-Eindapparatuur (VTKE, wat staat voor Verbund der Telekommunikations-Endgerätehersteller) noemt het uitstel ‘onbegrijpelijk’. De vereniging, met leden als Intel, Devolo en AVM, ziet geen reden om de beslissing niet nu te nemen.

Staatssecretaris Keijzer schrijft in haar Kamerbrief dat de vrije routerkeuze ‘weinig draagvlak’ heeft onder internetproviders. Dat is geen verrassing: providers lobbyen al jaren op nationaal en internationaal niveau om de beleidsregel netwerkaansluitpunt tegen te houden. Veelgebruikte argumenten zijn dat vrije keuze van een modem risico’s met zich meebrengt voor de veiligheid van providernetwerken. Ook zou de functionaliteit en gebruikservaring van het modem achteruit kunnen gaan en wordt het voor medewerkers van providers lastiger om technische defecten bij klanten op te lossen.  

Onafhankelijk onderzoek weerlegt argumenten providers

De VTKE noemt die argumenten onzin en haalt een recentelijk rapport aan van Stratix. Dit onafhankelijke advies- en onderzoeksbureau heeft in opdracht van het ministerie van EZK onderzocht of er op het gebied van veiligheid verschillen zijn tussen het verplicht afnemen van een router en vrije routerkeuze. Volgens Stratix zijn er geen verschillen voor de functionaliteit en veiligheid van providernetwerken. Het is niet duidelijk wanneer er een besluit wordt genomen over de vrije routerkeuze.  

EU overweegt verbod op alternatieve routersoftware

In het verlengde van de al dan niet vrije routerkeuze, speelt er op EU-niveau een andere relevante kwestie. De EU wil dat apparaten die radiosignalen uitzenden, niet-aanpasbare software krijgen. Zo wil de EU meer controle krijgen over apparatuur die in of rond de 2,4GHz- en/of 5GHz-wifibanden werken. Dit moet overbelasting en andere negatieve effecten terugdringen. Voorbeelden van producten die de betreffende wifibanden gebruiken, zijn smartphones, laptops, routers en tablets. 

De Europese wens om toestellen met aanpasbare software-ondersteuning uit de winkels te halen, is er al langer. Hetzelfde geldt voor de kritiek, onder andere van privacyorganisaties, technisch onderlegde consumenten en techbedrijven. Zij zijn allemaal tegen de maatregel omdat hij nadelig zou zijn voor onder andere de consumentenvrijheid, tech-startups en het innovatieve karakter van de Europese Unie. Het Belgische Mobile en Wireless Forum, met leden als Motorola, Cisco, Apple en Ericsson, vraagt de EU om te kiezen voor zelfregulatie door de fabrikanten. 

De Free Software Foundation Europe (FSFE) zegt tegen TheRegister dat het zeer onwenselijk is als routerfabrikanten ervoor moeten zorgen dat hun apparatuur alleen nog de officiële firmware kan draaien. De beslissing zou een grote klap zijn voor het populaire OpenWRT-project, een open-source Linux-distributie bedoeld voor routers. 

Op dit moment buigt een EU-werkgroep zich over de vraag welke apparatuur onder de nieuwe regelgeving moet vallen. De FSFE heeft zich naar eigen zeggen aangemeld voor deelname aan die werkgroep, maar zou geweigerd zijn. Het is nog onbekend wanneer de EU-werkgroep een oordeel velt.