Strijd rond auteursrecht op internet wordt guerrillaoorlog
Als het aan de Democratische afgevaardigde Howard Berman ligt, wordt de federale auteurswetgeving gewijzigd om platenmaatschappijen, filmstudio’s en andere auteursrechthebbenden een geclausuleerd recht te verlenen om misbruik van hun werk via ‘openbaar toegankelijke peer-to-peer bestandsuitwisselingsnetwerken’ tegen te gaan. Zij zouden het recht krijgen illegale distributie, verveelvoudiging of uitvoering ervan technisch (dus softwarematig) te saboteren zonder dat ze op dergelijke acties strafrechtelijk of civielrechtelijk aangesproken kunnen worden. Legitieme eigenrichting gekoppeld aan immuniteit dus, waarvoor overigens wel toestemming vooraf van Justitie nodig is, luidt het voorstel van Berman. De achterliggende gedachte ligt voor de hand en is zeker niet innovatief. Bestrijdt criminelen met hun eigen wapen: in dit geval de informatietechniek. Goed beschouwd vindt dat al plaats door toepassing van technische anti-kopieermaatregelen. Overigens is ook daar in Amerika veel ophef over. Tegenstanders vinden dat ‘copy locks’ hun wettelijk recht op het maken van een kopie voor privé-gebruik ontzegt. Dat kan best waar zijn, maar in de zaak Adobe Systems Inc. versus Elcom Ltd. (8 mei 2002) besliste de rechter in eerste aanleg dat auteursrechthebbenden op basis van de Digital Millennium Copyright Act van 1998 (DMCA), zeker technische beschermingsmaatregelen mogen nemen om het illegaal kopiëren en gebruik van hun producten tegen te gaan. Voor wie de DCMA goed leest, geen verrassende, maar wel importante jurisprudentie. Grensverleggend is het voorstel van afgevaardigde Berman uit Californië, die zich gesteund weet door de invloedrijke entertainmentsector, wel. Iedere auteursrechthebbende mag volgens de Democratische politicus het heft in eigen hand nemen wanneer hij misbruik van enige omvang (lees: meer dan 50 dollar) via een netwerk vermoedt. Gaat dat te ver? Zeker. Opsporing en met name vervolging zijn overheidstaken, waarbij zeker niet ieder middel is geoorloofd. Technologische sabotage is onder Nederlands recht zelfs een strafbaar feit, ook als je auteursrechthebbende bent. Eigenrichting mag dan meer in de Amerikaanse samenleving passen dan in Europees perspectief, toch is aanvaarding van het wetsontwerp geen gelopen race. Terwijl de inkt nog nat is, wordt de samenleving gemobiliseerd. Via internet, natuurlijk. Zowel individuen als grote partijen (Sun Microsystems, America Online) repliceren ‘over my dead body’ en hebben al een coalitie tégen gevormd. Terecht. De stappen die de Amerikaanse wetgever wil nemen openen de doos van Pandora. De kans dat het huidige wetsvoorstel het haalt, zal klein zijn. Maar dat laat onverlet dat misbruik van auteursrecht in cyberspace om vernieuwing vraagt. Als de consument geen cd wil kopen omdat hij slechts twee tracks van het album wenst, zou de muziekindustrie daar in moeten voorzien. Is immers niet het belangrijkste element van de businessmodellen in de 21ste eeuw: vraaggestuurd, in plaats van aanbodgericht?