Experts: Meer focus op ICT in Tweede Kamer nodig

Er komt binnen de politiek steeds meer aandacht voor digitalisering, dat is het goede nieuws. Zo komt er na de Tweede Kamerverkiezingen een vaste commissie voor Digitale Zaken en over het GGD-datalek was onlangs een groot debat.

Maar de experts die de Kamer nu heeft, vertrekken na de komende verkiezingen.  Daardoor ontstaat een digitale kaalslag, constateerde AG Connect vorig jaar al. Beroepsvereniging KNVI heeft daar best zorgen over, blijkt uit een noodkreet die zij deze week publiceerde. “ICT kennis is naar onze mening essentieel om het land goed en kundig te besturen. Als die kennis niet of beperkt aanwezig is in de Tweede Kamer, kunt u, de politiek, geen sturing geven aan grote ICT-projecten, is er te weinig kennis om de technologieagenda van Nederland vorm te geven en is er beperkte kennis om de ICT-sector te laten groeien. Daarnaast lopen we extra risico voor besluitvorming over de juiste maatregelen tegen nationale en internationale digitale dreigingen.”

Waar je prikt doet het pijn

Eén optie om meer focus op IT te krijgen, is om er een aparte minister voor aan te stellen. De vraag is echter of dat wel de juiste invulling is, onder meer omdat digitalisering in vrijwel ieder onderwerp verwerkt zit. Uit een rondvraag van AG Connect over het onderwerp blijkt dan ook dat experts hier verdeeld over zijn. Maar zij vinden wel allemaal dat het onderwerp meer focus behoeft dan het nu krijgt.

Zo ziet Astrid Oosenbrug, voormalig Tweede Kamerlid voor de PvdA en IT-expert, al jaren dezelfde problemen voorbijkomen. “Dingen worden steeds incidenten genoemd, maar dat zijn ze niet. Waar je prikt doet het pijn. De incidenten die voorkwamen toen ik in de Kamer zat [tussen 2012 en 2017, red.] zien we nog steeds. Het doet me pijn en verdriet, want het lijkt niet serieus genoeg genomen te worden.”

Versnipperd beleid

Ook branchevereniging NLdigital ziet dat de focus beter kan. “Er is nu een wat versnipperd beleid. De kansen die digitalisering biedt, zijn daardoor nog niet helemaal verzilverd”, zegt Joost Vente, dei zich bij de organisatie bezighoudt met public policy. Volgens hem moet digitalisering dan ook een topprioriteit worden voor het volgende kabinet, “omdat digitalisering cruciaal is om doelstellingen van politieke partijen te verwezenlijken”. “Het zit in oplossingen voor van alles; bijvoorbeeld klimaat, zorg en onderwijs.”

D66-Kamerlid Kees Verhoeven ziet eenzelfde probleem: digitalisering valt onder verschillende departementen binnen de overheid. “Er is op zich wel coördinatie binnen ministeries – zeker tussen Justitie en Veiligheid, Economische Zaken en Klimaat, en Binnenlandse Zaken – maar veel dingen vallen toch tussen wal en schip.” Het gaat dan bijvoorbeeld om onderwerpen algoritmes en data, 5G, internationale geopolitieke technologie, cybersecurity en digitale infrastructuur. “Die liggen nu bij te veel ministeries."

Ronald Prins -oprichter van securitybedrijven Fox-IT en Hunt & Hackett, lid van de Kiesraad en voormalig lid van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden van de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten – ziet eenzelfde probleem. “We hebben nu een landschap met twaalf departementen die ieder hun eigen project uitvoeren. Ik ben wel eens jaloers op de Angelsaksische landen. Daar heb je een baas met een plan, en dat plan gaan de departementen dan maar uitvoeren. De autonomie is hier te groot.”