Microsoft belooft plechtig échte openheid

Microsoft gaat de documentatie voor de API’s en de bijbehorende communicatieprotocollen van zijn belangrijkste softwareproducten vrij publiceren, te beginnen met Windows Server 2008 en Windows Vista (inclusief het .NET Framework). Later volgen SQL Server 2008, Office 2007, Exchange Server 2007 en SharePoint Server 2007. Wanneer de protocollen gebruikmaken van Microsoft-patenten, zullen die patenten tegen een ‘lage vergoeding’ te licentiëren zijn. Open-source-implementaties van de protocollen hoeven nergens bang voor te zijn, zegt Microsoft, zolang er geen sprake is van commerciële distributie. Een andere belangrijke belofte kan zeker in het perspectief worden geplaatst van de huidige OOXML-discussie. Microsoft zegt nieuwe programmeerinterfaces (API’s) voor Word, Excel en PowerPoint in Office 2007 te gaan bouwen en vrijgeven waarmee derden plug-ins kunnen ontwikkelen voor het ondersteunen van aanvullende documentformaten, die dan als ‘default’ in Office kunnen worden ingesteld. Zo zou het dus ook mogelijk kunnen worden documenten in het concurrerende ODF-formaat rechtstreeks te lezen en schrijven vanuit Office. Op een bijeenkomst die Microsoft vorige week in Londen organiseerde, stelde Jason Matusow, Microsofts ‘senior director Interoperability’, dat een standaardondersteuning van ODF niet aan de orde was. “Klanten hebben er gewoon nooit om gevraagd.”De aankondiging van Microsoft komt ook in een ander opzicht niet op een vreemd moment. In januari begon de Europese Commissie een nieuw onderzoek naar het mogelijk overtreden van mededingingsregels door Microsoft. De Commissie verdenkt het Amerikaanse bedrijf nog steeds van het maken van software die niet aansluit op programma’s van concurrenten. De Europese Commissie liet donderdag in een reactie weten dat het onderzoek naar de activiteiten van Microsoft wordt voortgezet. “Deze aankondiging heeft niets te maken met de vraag of Microsoft in het verleden mededingingsregels heeft overtreden”, aldus een woordvoerder. Verder meldt de Commissie sceptisch te staan tegenover Microsofts beloften, omdat “de aankondiging volgt op ten minste vier vergelijkbare verklaringen die Microsoft in het verleden over het belang van interoperabiliteit heeft gedaan”.Ook vanuit de open-sourcehoek is uiteraard scepsis te beluisteren. “Microsoft geeft aan te willen deelnemen aan de mars naar openheid en transparantie. Het is in ieder geval een goede eerste stap”, zegt Jim Zemlin van de Linux Foundation. Raadsman Michael Cunningham van Red Hat zou liever zien dat Microsoft gewoon ODF zou gaan ondersteunen, zijn Open Specification Promise zou doortrekken naar alle technologie waarvoor het nu ‘patentlicenties’ wil gaan verkopen, en ten slotte eerlijker gaan concurreren. Medeoprichter Andi Gutmans van Zend denkt dat Microsoft eindelijk lijkt te hebben ingezien dat zijn gesloten natuur de groei van zijn ecosysteem aanzienlijk belemmert. Jan Willem Broekema, programmamanager van Nederland Open in Verbinding, vat het nieuwe openheidsoffensief van Microsoft serieus op. “Belangrijk is wel de vraag om welke protocollen en API’s het gaat. Als die de interoperabiliteit tussen softwarepakketten van verschillende leveranciers inderdaad vergroten, dan zou het grote impact kunnen hebben.” Hij plaatst wel de kanttekening dat de Europese definitie van ‘open’ ervan uitgaat dat de gebruiker gevrijwaard is van aanspraken op patenten en intellectueeleigendomsrechten. Of Microsoft aan die definitie voldoet, valt nog te bezien.Microsoft belooft – als derde interoperabiliteitsbeginsel – ook te gaan samenwerken met andere softwarebedrijven bij de implementatie van standaarden in zijn software en vervolgens open te zijn over de manier waarop het die standaarden ondersteunt. In het verleden is het bedrijf menigmaal beschuldigd van het onnavolgbaar ‘verMicrosoften’ van bestaande open standaarden. Een vierde belofte is het opzetten van de Open Source Interoperability Initiative, dat samenwerking tussen Microsofts technologie en open-sourceproducten op meer informele wijze moet bevorderen. /f.blankena@sdu.nlOOXML: “Het is maar gewoon een formaat”Binnenkort valt de beslissing of Office Open XML een officiële standaard wordt. Microsoft laat in de aanloop daartoe weinig gelegenheden voorbijgaan om OOXML aan te prijzen. Een van de manieren om dat te doen, is gewoon wereldwijd IT-journalisten uitnodigen “om nu eindelijk eens de waarheid over OOXML te horen”. De voorstanders van het concurrerende formaat ODF snappen volgens Microsoft niet half hoe de vork in de steel zit. Of een dergelijk redelijkheidsoffensief nog aanslaat, is maar de vraag. Een van de sprekers op een dergelijke bijeenkomst vorige week in Londen was David Mitchell, Senior Vice President van het Britse analistenbureau Ovum. “In het debat over OOXML versus ODF zijn veel te veel radicale activisten aan de gang”, zegt hij. Er worden veel karikaturen gebruikt, op basis van erg weinig persoonlijke ervaringen, vindt Mitchell. “Die emotie moet eruit, het is maar gewoon een documentformaat, hoor.” Een opmerking die moeilijk valt te rijmen met de enorme moeite die Microsoft zich getroost om OOXML in het openbaar te verdedigen. Hoewel Mitchell wel toegeeft dat ook Microsoft zich activistisch heeft opgesteld, hangt hij toch vooral het Microsoft-standpunt aan dat er best twee ISO-XML-bestandsformaten kunnen zijn, met elk hun eigen toepassingsscenario’s. “20 procent van de semantische constructies kunnen rechtstreeks van het ene formaat naar het andere vertaald worden. Het zijn wel de 20 procent die 80 procent van het feitelijke gebruik uitmaken. Maar wie iets veeleisender is, heeft aan één standaard dus niet genoeg.”Het probleem voor Microsoft is dat het ‘activisme’ moeilijk grijpbaar is. Deze week is er in Genève een vergadering die door de ISO is uitgeschreven: de ‘DIS 29500 Ballot Resolution Meeting’. Insiders kennen deze BRM-bijeenkomst als de laatste gelegenheid voor vertegenwoordigers van nationale standaardenorganisaties om de specificaties van het documentformaat OOXML aan te laten passen. Daarna kunnen diezelfde landenorganisaties hun eerdere stem van begin september SEnD toen OOXML niet door de snelle procedure kwam SEnD binnen dertig dagen wijzigen. Bij die beslissingen zijn veelal dezelfde commissieleden betrokken als die begin september hun stem uitbrachten. Jan van den Beld, tot tien maanden geleden de secretaris van Ecma International (de ‘indienende organisatie’), heeft in de eerdere fase van het standaardisatieproces gemerkt dat daar veel ‘niet-ingevoerde’ mensen bij zijn. “Op nationaal niveau kan het alle kanten op gaan. De Italiaanse afvaardiging bestaat bijvoorbeeld voor de helft uit idioten.” Volgens Jan Willem Broekema, programmamanager Nederland Open in Verbinding, het bureau dat het recente ‘plan-Heemskerk’ in de praktijk brengt, heeft een ISO-acceptatie van OOXML gevolgen voor dat plan, tot op zekere hoogte. “Op het plan zelf heeft het geen invloed. Het kan wel effect hebben op de uiteindelijke realisatie van het plan. Als OOXML inderdaad een formele ISO-standaard is, dan is het een tweede open standaard, conform de definitie van het Forum Standaardisatie. De belangrijke vraag is dan: Welke standaard is voor mijn doel het toepasselijkst? Dat zal per geval verschillen. Ik kan me voorstellen dat als je praat over langetermijnopslag van binaire Microsoft-documenten (.doc, .xls) OOXML geen slechte standaard is. Alleen moet je er dan wel van uitgaan dat in de beschrijving van OOXML de beschrijving van het binaire formaat ook compleet is. Anders heb je er nog niks aan.”Die overweging doet echter weinig af aan de standaardvoorkeur voor ODF die in het plan-Heemskerk is uitgesproken, stelt Broekema. “Dat is om te zorgen dat je op één standaard blijft zitten. Maar ja, ODF kan niet alles, met name als het om spreadsheet- en presentatiefunctionaliteit gaat. Dan kan er een functionele reden zijn om dat bestandsformaat niet te gebruiken.” Broekema wijst er wel op dat het Forum Standaardisatie voor bepaalde sectoren en ketens kijkt naar de beste standaard om maximale interoperabiliteit te waarborgen. Jason Matusow, Microsofts Senior Director Interoperability, denkt dat een eventueel ‘nee’ over een maand geen zware gevolgen voor het succes van OOXML heeft. “Dan hebben we er in ieder geval alles aan gedaan er een goede standaard van te maken. Of het nu een ISO-standaard wordt of niet, het komt zeker veel sterker uit de procedure tevoorschijn.” /f.blankena@sdu.nlNuancering van Microsofts beloftes• De documentatie van de nieuwste versies (uit 2007 en 2008) van de betreffende software komt vrij; niet die van eerdere versies. De Europese Commissie wijst in een reactie ook op de lopende onderzoeken die zich richten op Microsofts handelwijzen rond die oudere versies.• Voor het gebruik van eventuele patenten die van toepassing zijn op de door derden te gebruiken protocollen, moet een nog onbekend bedrag worden betaald. • De dreiging van rechtszaken tegen Linux-leveranciers die nog geen overeenkomst (‘patentuitruil’) met Microsoft hebben gesloten (zoals Novell en anderen wel deden) blijft gewoon bestaan.• In het verleden zijn er bedenkingen geweest over de leesbaarheid van de documentatie die Microsoft (al of niet tegen betaling) beschikbaar stelde. Daarover heeft het bedrijf nu niets gemeld.