'Facebook-zeepbel staat op knappen'

Jongeren deserteren

Eén van de argumenten die Elgan aanvoert is het feit dat Facebook in rap tempo populariteit inboet bij de doelgroep waar het het vroeger van moest hebben: jongeren op de drempel van volwassenheid. Voor 16- tot 18-jarigen is Facebook geheel passé, nu ook hun ouders en grootouders erop beginnen te converseren. In een recente studie naar gebruik van sociale media gaven veel jongeren in deze leeftijdscategorie aan dat ze zich zelfs opgelaten voelen als ze met Facebook in verband worden gebracht. Voornaamste reden om het nog te gebruiken is druk van hun ouders om via dat kanaal contact met de familie te onderhouden. Maar 'cool' is anders.

Sociale stress

Desertie van de jongeren zal Facebook niet direct in de problemen brengen, maar hun groeiende afkeer is wel één van de punten waar Facebook volgens Elgan mank aan gaat: de ongevraagde confrontatie tussen verschillende sociale c.q. leeftijdsgroepen. Dan gaat het niet alleen om opa's en oma's die zich bemoeien met conversaties tussen hun kleinkinderen en hun vrienden, maar ook om de vraag of je wel wilt dat (toekomstige) collega's zien wat je uitspookt. Facebook levert vaak ook lastige keuzes op. Kun je je baas wel uitnodigen vriend te worden? Kun je het nalaten? Laat je iedereen weten dat je een nieuwe vriend(in) hebt? En wat doe je als het weer uit is?

Privacy begint te knellen

In het verlengde daarvan ligt de vraag naar de privacy. Steeds meer Facebookers vragen zich af hoe verstandig het is om privé-dingen op Facebook te zetten die zich in de toekomst tegen je kunnen keren. Ook is onduidelijk wat Facebook allemaal over je verzamelt en wat het met die informatie doet, en ook daarvan wordt men zich steeds meer bewust, meent Elgan.

Vervelende ervaringen

Ook inhoudelijk kan Facebook behoorlijk vervelend worden. De meeste mensen etaleren alleen de positieve aspecten van hun leven en hun successen, wat tot sociale stress kan leiden. Stokpaardjes van kennissen kunnen behoorlijk vervelend worden, vooral als ze over politiek of godsdienst gaan. En met name voor jongeren kan pesten via Facebook een groot probleem worden.

Irritante site

Facebook doet er zelf ook het nodige aan om zijn gebruikers tegen zich in het harnas te jagen. 'In een tijdperk van hyper-eenvoud en minimalisme is Facebook een visuele rel', typeert Elgan de site, met overal elementen die om aandacht schreeuwen. Het gebruikersinterface is verwarrend. En de advertenties zijn voor de meeste bezoekers irrelevant en niet zelden vervelend, met name als ze gemarkeerd worden als 'Suggesties' danwel door de bezoeker ge-'Liked' blijken zonder dat hij of zij daarvan weet heeft.

Dat alles telt op tot de constatering dat mensen niet van Facebook houden. Ze houden wel van de mensen met wie ze via Facebook in contact staan, maar de opgetelde som van eigenschappen, functionaliteit en ontwerp van Facebook levert een sterk negatieve ervaring op. En daarom voelt Facebook als een zeepbel die allang had moeten knappen, aldus Elgan.

Zijn analyse is te vinden op de website van Datamation.