Actieve overheid moet digitale kenniskloof voorkomen

Uit onderzoek blijkt dat de pc bij laagopgeleiden voornamelijk wordt gebruikt voor het spelen van spelletjes en veel minder voor internetten en e-mailen. Bij hoogopgeleiden is dat andersom. Zij gebruiken de pc en internet om hun eigen positie, via werk, opleiding en maatschappelijke besluitvorming, te verbeteren.” Kenniskloof De term ‘kenniskloof’ duikt voor het eerst op in de jaren zeventig met de tv als katalysator. Het interactieve karakter en de vele toepassingen die de pc nu biedt, en de enorme hoeveelheid informatie die via internet bereikbaar is, werken cumulatief: de kloof wordt alleen maar breder, meent Van Dijk. “Het is ook geen kwestie van een eenmalige inhaalslag, want er komt steeds nieuwe, geavanceerdere technologie. Nu de pc bijna in vrijwel alle woningen staat, is het weer breedbandinternet dat het onderscheid maakt. De overheid moet op dat punt een visie en een daarop gebaseerd continu beleid ontwikkelen. Dat gebeurt nu niet, er is alleen sprake van afzonderlijke experimentjes op de verschillende departementen.” Groen Links wil dit doemscenario voorkomen volgens Kamerlid Kees Vendrik. “Internet moet een publieke dienst worden zoals de telefoon en de post, dat wil zeggen dat het tegen normale kosten voor iedereen eenvoudig toegankelijk moet zijn. Nu is internet nog vooral plaatjes kijken, maar er is sprake van een snelle verschuiving van publieke en private dienstverlening naar internet. Als we willen voorkomen dat hele groepen gemarginaliseerd worden, moet de overheid op alle fronten aanpakken.” Vendrik pleit voor een nationaal ‘pc-privéachtig’ project waarbij de overheid door inkomenspolitiek zorgt dat ook voor de laagste inkomensgroepen een pc binnen bereik komt. Alle woningen moeten worden voorzien van breedbandaansluitingen. “Dat moet in het bouwbesluit voor huurwoningen worden vastgelegd. Dat moet net zo vanzelfsprekend zijn als de telefoonlijn en de elektriciteitskabel.” Inmiddels heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen van Vendrik en PvdA-Kamerlid Hindriks waarin de regering wordt opgedragen zelf maatregelen te nemen wanneer de marktpartijen er niet in slagen om snel internet naar iedere woning te brengen. Van Dijk omschreef ook de diensten die de overheid moet bieden op het publieke domein. Hij pleit voor een basispakket waarin publieke informatie, van Postbus 51-boodschappen tot Tweede Kamerstukken, informatie over bijvoorbeeld openbaar vervoer en gezondheidsinformatie en alarmdiensten zijn opgenomen. Bij een telefoonabonnement hoort standaard een e-mailadres en internetabonnement te worden uitgegeven. Buurtwerk Onderwijs, volwasseneneducatie en het buurtwerk moeten een grotere rol spelen in het aanleren van de noodzakelijke vaardigheden, volgens Vendrik. “Als toegankelijkheid en beschikbaarheid van internet een speerpunt van de politiek is, dan is een digitaal trapveldje bij lange na niet voldoende.” Het publiek domein is een nobel streven. Groen Links alleen is echter niet in staat een dergelijk initiatief hoog op de agenda te zetten. Gelukkig hebben Vendrik en de zijnen het maatschappelijk tij mee. De samenleving lijkt zich af te keren van de voortgaande privatiseringen en het marktgerichte denken. Misschien niet toevallig is er voor de verschillende pijlers van het publieke domein steun bij de meeste andere Kamerfracties. Sterker nog, wanneer na de komende verkiezingen een centrum-links-kabinet gevormd zou worden, zoals in de lagere rangen binnen de PvdA wordt geambieerd, maakt het ICT-beleid van de overheid een draai van 180 graden. De beoogde participanten in een dergelijk roze kabinet (PvdA, Groen Links, D66 en CDA) zijn eensgezind in hun negatieve beoordeling als het gaat om de ICT-inspanningen van het huidige paarse kabinet. Voor de financiering van de maatregelen die nodig zijn om een sterk publiek domein en een laagdrempelige toegankelijkheid van internet mogelijk te maken, gaan de gedachten van de verschillende partijen allemaal dezelfde kant op: die van het ICES-potje. In dit ‘potje’ waarin jaarlijks onder andere enkele miljarden uit de aardgasinkomsten stromen, wordt tot nu toe voornamelijk de aanleg van meer asfalt en beton betaald. Vendrik schat de kans op een dergelijk kabinet echter ‘een stuk kleiner dan 50 procent’. “Vooral de absolute top van de PvdA voelt niet voor een dergelijke samenwerking.” Volgens PvdA’er Rik Hindriks betekent dat niet dat deze plannen daarmee van tafel zijn. “In elk komend kabinet met de PvdA maken deze plannen een goede kans. Je ziet dat ook in liberale landen als de VS en Engeland, regeringen tot het inzicht komen dat ze een actieve rol moeten spelen op dit terrein.” 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 = 0,5 K 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 = 1 K 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 = 1,5 K 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 = 2K 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 = 2,5 K 87 88 89 90 91 92 93 = 3 K = 3,5 K = 4K =4,5K =5K =5,5K =6K