Experts: DUO, SyRI en ZonMW grootste schenders van privacy

Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom organiseert ieder jaar de Big Brother Awards. Een daarvan is de Expertprijs. Een groep experts kiest hiervoor schenders van de privacy die minder zichtbaar zijn voor het grote publiek. Zij laten weten dat de rode draad in de nominaties van dit jaar wantrouwen is "waarbij we ons door data laten leiden. Evelyn Austin, directeur van Bits of Freedom: "We gaan niet achter de personen aan die het meeste schade berokkenen, maar de mensen die het makkelijkst te pakken zijn omdat we de meeste informatie over ze hebben. Afhankelijkheid van de overheid wordt zo steeds gevaarlijker."

DUO

DUO is genomineerd omdat het privacy schendt bij het innen van studentenleningen, stellen de experts.  “DUO laat herhaaldelijk zien dat ze niet verantwoordelijk om kan gaan met alle gevoelige gegevens van studenten en terugbetalers. Datahonger en tunnelvisie lijken elk moreel kompas vervangen te hebben, met (oud-)studenten als gedupeerden: met plannen om schuldverklaringen te verstrekken aan banken, volgsoftware verstopt in mails naar studenten, en zelfs het afnemen van paspoorten van oud-studenten die hun lening niet terugbetalen."

SyRI

Het digitale surveillance-systeem SyRI is genomineerd omdat het persoonsgegevens van burgers koppelt om onder meer uitkeringsfraude op te sporen. Daarbij wil de overheid niet vertellen hoe het algoritme precies werkt. De experts vinden onder meer dat het systeem ertoe leidt dat "de volledige wandel en handel van burgers in kaart wordt gebracht waardoor iedereen bij voorbaat als verdachte wordt gebrandmerkt."

ZonMW

ZonMW is de organisatie achter het subsidieprogramma 'Kansrijke start voor kinderen met behulp van big data.' Hierbij wordt big data onderzoek gestimuleerd om verschillende datastromen rondom geboorte- en jeugdgezondheidszorg aan elkaar te knopen. De risico's op schadelijke overheidsbemoeienis worden door ZonMw onvoldoende erkend en voor privacy is geen ruimte in het programma.

3 awards

De experts die deelnamen aan het panel zijn: Alex Tess Rutten (voorzitter LSVb), Cihan Ugural (campagneleider 'Voor 14' van de FNV), Sennay Ghebreab (werkt als neuroinformaticus al jaren aan het blootleggen van vooroordelen in algoritmische systemen) en Justine Pardoen (oprichter Bureau Jeugd en Media).

Eerder maakte Bits of Freedom de nominaties voor de Publieksprijs al bekend: Google, Coosto en minister Dekker van Rechtsbescherming. Deze kandidaten zijn genomineerd door het publiek. Ook hiervan zal de winnaar vrijdagavond bekend gemaakt worden. 

Daarnaast is er de Felipe Rodriguez Award voor personen die een buitengewone bijdrage leveren aan het beschermen van de rechten van burgers. De winnaar daarvan is wel al bekend: Marleen Stikker, oprichter en directeur De Waag.