'Certificeringsproces voor veiligheid vliegtuigen is kapot'

De IATA, samenwerkingsorgaan van luchtvaartmaatschappijen wereldwijd, klaagt dat luchtvaartautoriteiten nog geen gezamenlijke aanpak hebben geformuleerd om de 737 MAX weer goedgekeurd te krijgen. Er is sprake van verdeeldheid, een certificeringsproces dat kapot is, en dreigende fragmentatie van certificering voor de internationale luchtvaartindustrie. Deze waarschuwende woorden uit IATA-voorzitter Alexandre de Juniac in een interview met persbureau Bloomberg.

Regionale goedkeuring?

De Franse topman, die tot 2016 CEO was van Air France-KLM, stelt dat het aan de grond zetten van de 737 MAX een kritiek neveneffect heeft. Namelijk het blootleggen van verdeeldheid tussen luchtvaartautoriteiten wereldwijd. Terwijl Boeing de verwachting uit dat zijn toestel eind dit jaar weer in gebruik kan worden genomen, lijkt dat niet internationaal te gaan gelden. De Amerikaanse toezichthouder FAA (Federal Aviation Authority) werkt aan goedkeuring van Boeings aangepaste software voor automatische bijsturing. Naar verwachting wordt die keuring deze winter afgerond.

Luchtvaartautoriteiten in Europa en China zouden echter van plan zijn om hun eigen keuringen uit te voeren, voor eigen inschattingen van de veiligheid van het vliegtuig. Bij uitblijven van goedkeuring door Europa en China zijn 737 MAX-toestellen niet toegestaan in die luchtruimen. In de regel is de FAA de 'trendsetter' voor certificering van vliegtuigen, waarbij andere autoriteiten het oordeel van die Amerikaanse instantie overnemen. Voor de 737 MAX is daar al een breuk in gekomen toen China na de tweede fatale crash dat Boeing-vliegtuig in de ban deed. Enkele dagen later volgde de FAA.

Amerikaanse aanpak

Het volgen van een eigen koers door Europese en Chinese luchtvaartautoriteiten kan voortkomen uit wantrouwen jegens hun Amerikaanse tegenhanger. De FAA is beticht van slordigheid of zelfs nalatigheid in de initiële certificering. De Amerikaanse toezichthouder zou teveel op fabrikant Boeing hebben vertrouwd. Daarbij is bijvoorbeeld een oudere versie getest van de crash-veroorzakende MCAS-software (Maneuvering Characteristics Augmentation System), maar niet de scherper ingestelde versie die in gebruik is genomen.

IATA-voorzitter De Juniac waarschuwt dat de nu aan het licht gekomen verdeeldheid tussen luchtvaartautoriteiten ondermijnend is voor het vertrouwen van het publiek in de veiligheid van de luchtvaartindustrie. Hij hamert erop dat toezichthouders één lijn moeten kiezen voor certificering van toestellen. Veiligheid in de luchtvaart is namelijk gebouwd op unanimiteit van autoriteiten op dat gebied, legt de voormalige CEO van Air France-KLM uit.