GGD's vervangen coronasysteem HPZone door GGD Contact

RTL Nieuws onthulde eind januari dat persoonsgegevens uit de GGD-databases op grote schaal werden verhandeld. De persoonsgegevens kwamen uit CoronIT en HPZone (Lite), twee systemen die gebruikt worden bij het test- en vaccinatieproces en bij het bron- en contactonderzoek.

Enkele dagen na de onthulling maakten de GGD's bekend dat ze HPZone willen vervangen door een ander systeem. Ellis Jeurissen, portefeuillehouder bron- en contactonderzoek bij de GGD's en directeur publieke gezondheid bij de GGD-regio Brabant-Zuid-Oost, zei toen tegen het NRC dat HPZone niet gemaakt is om 4.500 bron- en contactenonderzoeken per dag te verwerken. 

Al maanden in ontwikkeling

Nu is duidelijk dat GGD Contact dat vervangende systeem moet worden. Maar aan dit nieuwe systeem wordt al veel langer gewerkt. Al in januari, daags nadat het datalek ontdekt werd, zei de koepelorganisatie GGD GHOR dat er al maanden aan een nieuw systeem wordt gewerkt. "Alles is erop gericht om dit systeem GGD Contact – samen met het bijbehorende BCO-portaal – in maart operationeel te hebben voor de coronabestrijding. Dan kunnen we afscheid nemen van HPZone Lite bij de bestrijding van de coronapandemie", aldus de GGD GHOR destijds. 

Volgens een woordvoerder van GGD GHOR was toen echter nog niet besloten dat GGD Contact de vervanging van HPZone zou worden, ook al suggereert de tekst op hun site dat wel. Het nieuwe systeem leek destijds slechts "een van de goede opties te zijn", aldus de woordvoerder na vragen van AG Connect. "Voor een zorgvuldige en objectieve afweging werd daarna echter in opdracht van de GGD’s en GGD GHOR Nederland alsnog een verkenning door een onafhankelijke partij verricht naar overige beschikbare alternatieven", aldus de woordvoerder. Dat onderzoek werd in februari ook door demissionair minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid aangekondigd in een Kamerbrief. 

Uit die verkenning bleek dat GGD Contact inderdaad de beste keuze was om HPZone (Lite) te vervangen. Op 1 april is door de DPG'en dan ook officieel besloten dat HPZone (Lite) door GGD Contact vervangen wordt. 

Ontwikkeling nog niet klaar

Hoewel GGD Contact al enige maanden in de maak is, is het systeem nog niet klaar voor gebruik. Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid laat naar aanleiding van vragen van AG Connect weten dat de eerste functionaliteiten inmiddels zijn opgeleverd. Het gaat daarbij om een app en om een portaal voor medewerkers van het bron- en contactenonderzoek. De app is voor mensen die besmet zijn met Covid-19: wie een positieve testuitslag krijgt, kan via de app zelf de contactgegevens van nauwe contacten doorgeven aan de GGD. Medewerkers van het bron- en contactenonderzoek kunnen via het portaal gegevens uit het telefonische bron- en contactenonderzoek opslaan. 

Volgens de woordvoerder worden deze functionaliteiten nu in enkele GGD-praktijktestregio's getest. "Daarna zijn ze gereed voor implementatie. De planning en timing van de implementatie bepaalt de GGD zelf."

GGD GHOR zei in januari echter dat het systeem in maart al gereed had moeten zijn. Dat er nu vertraging is opgelopen, heeft volgens de woordvoerder van de koepelorganisatie te maken met dat GGD Contact eerder alleen als aanvulling op HPZone (Lite) werd gezien. Pas twee maanden geleden werd duidelijk dat GGD Contact de vervanging zou kunnen zijn voor het oude systeem. "De tijdslijnen zijn gewijzigd ten gevolge van het veranderende uitgangspunt." 

In twee fasen vervangen

Als GGD Contact wel gereed is om HPZone (Lite) te vervangen, dan gaat dat in twee fasen, zo liet demissionair minister De Jonge vorige week in een brief aan de Tweede Kamer weten. In de eerste fase wordt GGD Contact ingezet als ondersteuning van HPZone (Lite), met als doel het oude systeem zo snel mogelijk helemaal te vervangen. "Door de invoering van GGD Contact wordt het gebruik van HPZone (Lite) bij de COVID-19-bestrijding op de korte termijn beperkt en in de maanden daarna helemaal uitgefaseerd", aldus De Jonge. Wanneer HPZone (Lite) helemaal uitgefaseerd is, is nog niet bekend. 

"De tweede fase voor de vervanging van HPZone voor de reguliere infectieziektebestrijding wordt de komende periode in samenspraak tussen de GGD’en, GGD GHOR Nederland, RIVM en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport nader uitgewerkt."