IBM dreigt Defensie met miljoenclaim bij stoppen IT-project

Dit blijkt uit gezamenlijk onderzoek van dagblad Trouw, Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico, De Groene Amsterdammer en EenVandaag. De kritiek van BIT was dat dit project te groot is om bij één leverancier uit te besteden. Het gevaar is groot dat de Defensie-organisatie de regie op inhoud en kosten verliest. Het advies van BIT in juni 2019 was om de huidige aanbesteding te stoppen en het project opnieuw uit te zetten.

Het consortium van IBM en Atos leek af te stevenen op het contract. Voorafgaand aan de aanbesteding werkte het al een jaar intensief samen met de ambtenaren van Defensie. Als eind 2018 het consortium een concept-inschrijving doet op de aanbesteding ligt er al een technisch ontwerp dat het ministerie al voor 14,5 miljoen euro heeft aangekocht.

Het project heeft al een dramatische aanloop. Een eerder project met eenzelfde doel werd na 13 jaar aanmodderen als grotendeels mislukt beschouwd. De kosten daarvan bedroegen 900 miljoen euro. De nieuwe aanbesteding startte daarop in 2016, met een geraamd budget van 1,3 miljard euro en een looptijd van 10 jaar.

Houdbaarheidsdatum verstrijkt

Het huidige systeem heeft een 'houdbaarheidsdatum' die is geschat tussen 2020 en 2022. Het is een ratjetoe van zo'n 2000 aan elkaar gekoppelde systemen. Na die datum, zo heeft de staatssecretaris de Tweede Kamer gemeld, "hebben we met elkaar een aantal problemen." Wat die problemen precies zijn wordt nu in kaart gebracht. De staatssecretaris zou daar al in januari over rapporteren aan de Kamer, maar heeft dat tot nog toe nog niet gedaan.

Ontkomen aan de problemen lijkt al haast niet meer mogelijk. Nu er waarschijnlijk opnieuw een aanbesteding moet komen is de kans dat er in minder dan twee jaar een werkend alternatief wordt geboden, gering.

Datagedreven werken lukt niet

Het beoogde systeem is cruciaal in de werking van een moderne krijgsmacht die steeds meer afhankelijk wordt van datagedreven werken. Het uitwisselen van informatie tussen de verschillende onderdelen is nu echter al niet optimaal. Het gevolg is dat bijvoorbeeld niet de maximale prestaties gehaald kunnen worden uit het peperdure gevechtsvliegtuig JSF maar ook gevechtsvliegtuigen en en schepen. Ook ontbreekt een militaire cloud waarbinnen met optimale beveiliging kan worden gewerkt.

Trouw heeft het ministerie gevraagd om commentaar, maar dat zegt zich niet te herkennen in het geschetste beeld.