ICT-wetenschappers uiten zorgen over bigtechsoftware bij universiteiten

Hoewel een aantal rectoren van Nederlandse universiteiten in 2019 nog een grens wilde trekken om de afhankelijkheid van Amerikaanse techbedrijven te verminderen, wordt het onderhoud van ICT-diensten steeds vaker uitbesteed aan Amerikaanse cloudgiganten, schrijven de hoogleraren. Dat schept een afhankelijkheid, die op termijn een schaduwzijde kan hebben, waarschuwen de auteurs van de open brief.

“Blijkbaar verliest het lange termijn strategisch denken het van de korte termijn operationele problemen. Maar is dat wel verstandig, en zal de rekening van een falend strategisch handelen ons op termijn niet opbreken? Voordat er onomkeerbare besluiten worden genomen is er een aantal aandachtspunten waar bestuurders en universiteitsraden zich eerst over zouden moeten buigen.”

'Grenscontrole uitbesteden'

Volgens de wetenschappers moet worden voorkomen dat voldongen feiten worden gecreëerd. Ze schrijven: “Vergeet niet dat voor de Big Tech bedrijven geldt: ‘you can check-in anytime you like, but you can never leave’.”

Het gaat hierbij over bekende aandachtspunten zoals privacy en veiligheid, wetgeving en de financiële onzekerheid bij migratie. Ook het verplaatsen van data buiten het Europese grondgebied, vraagt aandacht. De hoogleraren schrijven daarover: “Wanneer de NSA een juridische grondslag formuleert, dan kan het zo maar zijn dat de Amerikaanse overheid daarmee toegang krijgt tot het e-mail verkeer en de data van studenten en medewerkers aan Nederlandse universiteiten. Neem als analogie de fysieke toegang tot ons land: zouden we de grenscontrole op Schiphol en de uitgifte van paspoorten aan een buitenlandse natie uitbesteden?”

Geopolitieke pressie?

Daarnaast zien de hoogleraren dat de Amerikaanse regering bedrijven en organisaties kan dwingen mee te werken aan Amerikaanse politieke wensen. “Dit roept vragen op ten aanzien van de data van buitenlandse studenten en medewerkers uit landen waarmee geopolitieke spanningen bestaan, bijvoorbeeld uit China of Iran. Is het voorstelbaar dat een Amerikaanse regering ons dwingt studenten uit bepaalde landen te weren?”

De brief is ondertekend door onder andere Aiko Pras, Bart Jacobs, Bibi van den Berg en Lokke Moerel.