Staatssecretaris haalt interne campagne aan voor veilig thuiswerken

Hij noemt daarbij een recent gestarte campagne aan die medewerkers tot veiliger werken aan moet zetten.

"Voor het beheersen van de risico’s op het gebied van informatiebeveiliging, privacy en adequate archivering binnen werkprocessen is binnen de Rijksoverheid structurele aandacht", zo verzekert staatssecretaris Knops in zijn reactie op de uitkomst van onderzoek door de Algemene Rekenkamer.

Hij reageert op het rapport ‘Focus op digitaal thuiswerken’ vanuit zijn coördinerende verantwoordelijkheid met betrekking tot ICT binnen de Rijksdienst. "Zoals u terecht aankaart vergt de door COVID-19 ontstane situatie een groot aanpassingsvermogen van de rijksoverheid als werkgever en dienstverlener. Het is een prestatie van formaat dat binnen korte tijd het thuis werken voor zoveel
ambtenaren mogelijk is gemaakt en dat de rijksdienst kan blijven functioneren, dank voor uw compliment hiervoor."

Maatregelen, verscherpen of afschalen

Knops schrijft dat er in de beginfase van de coronacrisis diverse maatregelen zijn getroffen voor wat betreft het faciliteren van massaal thuiswerken. Deze maatregelen zijn niet definitief in de huidige vorm, zo geeft hij aan. Er moet nog van worden bezien of en hoe ze worden voortgezet, en dan aangescherpt of juist afgeschaald. Dit is dan voor de middellange termijn, aldus de BZK-bewindsman in zijn reactie. De Algemene Rekenkamer stelt in de epiloog van het vandaag gepubliceerde rapport dat werken op afstand definitief is doorgebroken en niet meer weg gaat.

Deze overtuiging lijkt ook bij de Rijksoverheid te leven, want Knops laat weten dat er voor de middellange termijn een visie wordt ontwikkeld voor grenzeloos, hybride werken binnen de Rijksdienst. Deze visie wordt in het kader van het programma Rijksdienst 2022 niet alleen ontwikkeld, maar ook uitgewerkt in concrete plannen, schrijft Knops. "Ik waardeer om die reden hoe uw onderzoek inzicht geeft en aandachtspunten schetst bij het actuele gebruik van video-overlegapplicaties, berichtenapps en samenwerkingsplatforms."

Dat actuele gebruik van ICT-middelen voor communicatie en samenwerking op afstand blijkt in de praktijk niet altijd in lijn met de veiligheidsvoorschriften van de Rijksoverheid zelf, voor zichzelf. Onder meer vanwege gebruiksvriendelijkheid grijpen ambtenaren, maar ook bewindspersonen, naar externe middelen. In het onderzoek van de Algemene Rekenkamer geeft een kwart van de ambtenaren aan niet tevreden te zijn over de mogelijkheden voor samenwerking die de werkafspraken hun bieden.

Aparte blik op thuiswerken

Knops erkent dit en wil het benutten voor verbetering: "Ook het geschetste beeld van de hiermee verband houdende werkafspraken binnen de rijksoverheid draagt bij aan de doorontwikkeling van digitale samenwerking en onderstreept het belang van een rijksbrede integrale aanpak." Hij verwijst ook naar een interne campagne bij de Rijksoverheid om medewerkers bewuster te maken van veiligheid, ook wat ICT-gebruik betreft. De campagne ‘bewust veilig werken’ is op 21 oktober gestart.

Ondertussen gaat de Algemene Rekenkamer apart een blik werpen op de kwestie van digitaal thuiswerken. Het neemt dit expliciet op als derde spoor van onderzoek in het Rijksbrede verantwoordingsonderzoek over 2020. Knops verwacht dat dit nader inzicht zal geven "in de mate waarin de door u genoemde risico’s en kansen zich manifesteren". De Rekenkamer gaat in het Verantwoordingsonderzoek 2020, wat in mei komend jaar uitkomt, ook een oordeel vellen over het gebruik van samenwerkings-ICT, plus de rechtmatigheid van uitgaven die daarmee samenhangen.