'Stroomstop' voor grootverbruikers in deel Noord-Holland

Een combinatie van factoren zorgt voor een knelpunt. Liander noemt de digitalisering van de samenleving en de groeiende economie, maar ook het in recordtempo bouwen van huizen. Naast deze "snel toegenomen vraag naar elektriciteit" speelt ook dat het verduurzamen van de energievoorziening, door het groeiende gebruik van zonnepanelen en windmolens, het energienet op een andere manier belast dan waar het oorspronkelijk voor werd aangelegd. Dit alles heeft ervoor gezorgd dat een verdeelstation voor het noorden van Noord-Holland zijn maximale capaciteit heeft bereikt, meldt de netbeheerder vandaag.

Uitwijkgebied voor datacenters

Voor bedrijven die zich in de regio willen vestigen, is nu dus geen elektriciteit meer beschikbaar. Ook grootverbruikers zoals supermarkten, grootschalige horeca, kantoren, fabrieken en datacenters die daar al gevestigd zijn, kunnen niet méér stroom afnemen dan ze nu doen. De twaalf Noord-Hollandse gemeenten die hierdoor geraakt worden, zijn Schagen, Hollands Kroon, Bergen, Alkmaar, Heerhugowaard, Opmeer, Koggenland, Medemblik, Beemster, Langedijk, Castricum en Heiloo.

Het noordelijke deel van de Randstedelijke provincie is populair voor onder meer datacenters, die de metropoolregio Groot-Amsterdam 'ontvluchten' vanwege krapte in het stroomnet daar. Twee jaar terug is de Haarlemmermeer al vol verklaard voor datacenters vanwege de beperkte stroomcapaciteit. Die Noord-Hollandse gemeente ligt in het zuiden van de provincie.

Bouwstop en stroominfarct

In de zomer van 2019 hebben de gemeenten Amsterdam en Haarlemmermeer al een bouwstop voor nieuwe datacenters ingesteld. De dreiging van een stroominfarct voor de metropoolregio heeft tot maatregelen genoopt. Deze tijdelijke maatregel heeft toen veel ophef veroorzaakt. De ICT-sector stelde dat datacenters weliswaar grootverbruikers zijn van stroom, maar daarbij wel een grote mate van efficiëntie hebben. Dat geldt niet altijd voor andere grootverbruikers, zo luidt de redenatie.

Ondertussen is er sprake van datacentergroei in andere delen van Noord-Holland. Onder meer in het dorp Middenmeer, dat valt onder de gemeente Hollands Kroon, die nu wordt geraakt door de 'stroomstop' van Liander. In Middenmeer heeft Google eind 2018 groen licht gekregen voor de bouw van een nieuw datacenter. Ook Microsoft is bezig met datacenterplannen in dat noordelijke deel van de provincie. Recent is de nieuwbouw van een tweede datacenter voor die techreus alsnog van de baan gegaan. De provincie gaat niet akkoord met de uitbreidingsplannen.

Nog jaren duren

Inmiddels is al wel gebleken dat datacenters niet de enige boosdoeners zijn voor de stroomcrisis. Vlak voor de zomerperiode heeft netbeheerder Liander expliciet ook andere grootverbruikers genoemd: naast kantoren en hotels ook logistieke bedrijven. De trend van verduurzaming maakt de situatie alleen maar gecompliceerder. Voor het noorden van Noord-Holland is een structurele oplossing "naar verwachting in 2025 gerealiseerd", aldus Liander. De netbeheerder verwacht op meer plekken schaarste op het stroomnet.