Wet tegen ongewenste IT-overnames vandaag in behandeling

De voorgestelde 'Wet ongewenste zeggenschap telecommunicatie' is een jaar geleden formeel ingediend bij de Tweede Kamer door staatssecretaris Mona Keijzer. Zij zet het werk voort van voormalig EZ-minister Henk Kamp, die in 2017 het wetsvoorstel heeft gedaan. Doel is een aanpassing van de telecomwet om overnames in de telecomsector te kunnen verbieden als de nationale veiligheid of openbare orde in gevaar kunnen komen. Dit verbieden is niet alleen achteraf; het kan ook afdwingen dat een reeds gepleegde overname wordt teruggedraaid.

Ook exchanges, datacenters

Verder gaat het nu niet alleen om telecombedrijven, zoals in 2013 KPN waarbij een overname dreigde door América Móvil van de Mexicaanse miljardair Carlos Slim. De wet die vandaag wordt behandeld is ook van toepassing op telefoon- en hostingproviders die meer dan 100.000 klanten hebben. Ook geldt de wet voor grote internetknooppunten, datacenters en domeinbeheerders. Consultatie over dit wetsvoorstel is eind februari dit jaar afgesloten.

Redenen voor het - vooraf of achteraf - verbieden van overnames kunnen zijn: uitval van voorzieningen of onbetrouwbaarheid van de dienstverlening. "Internet, dataverkeer en telefonie kunnen inmiddels worden gezien als basisbehoeften. Als deze voorzieningen op grote schaal uitvallen of onbetrouwbaar worden, leidt dat tot maatschappelijke onrust en economische schade", verklaarde EZ-staatssecretaris Keijzer eerder al.

Nationale veiligheid

Het gaat echter niet simpelweg om kwaliteitsniveau in de praktijk. De intentie van het wetsvoorstel is om overnames vanuit 'kwaadwillende' partijen te blokkeren. Dat kunnen dan 'vijandige' landen zijn, maar ook bedrijven of investeerders met 'kwade wil', meldt NRC vandaag. Keijzer stelde daarover in maart vorig jaar: "Het kabinet wil voorkomen dat onze nationale veiligheid geraakt kan worden door onbetrouwbare, niet-transparante of criminele bedrijven. Daarom bescherm ik deze vitale sector tegen ongewenste zeggenschap. Dat doe ik door het invoeren van een meldplicht en de mogelijkheid om overnames te verbieden."

Nederlandse bedrijven krijgen met dit wetsvoorstel dan de verplichting om te melden wanneer buitenlandse investeerders een te groot aandeel verkrijgen. Te groot betekent in deze context dat het aandeel van dermate omvang is dat de investeerder een controlerende positie verkrijgt met betrekking tot het Nederlandse, essentieel geachte bedrijf. NRC schrijft dat telecomproviders deze nieuwste vorm van toezicht en verplichtingen zien als rem op investeringen, die veelal uit het buitenland komen. Keijzer stelt dat er sprake is van onterechte angst voor een investeringsrem.

China

Ondertussen is er ook op Europees niveau aandacht voor het risico van ongewenste, buitenlandse overnames. Eurocommissaris Margrethe Vestager, verantwoordelijk voor Mededinging en de Digitale Agenda, roept EU-lidstaten op om belangen te nemen in essentiële bedrijven om dreigende Chinese overnames af te weren. Door de coronacrisis lopen ondernemingen het risico van ongewenste overnames, wat ook voor landen een risico kan vormen. Probleem hierbij is de rol van Chinese staatssteun voor eigen bedrijven, die daarmee verzwakte Westers bedrijven zouden kunnen opkopen.

De EU is nu bezig met een wetsvoorstel om buitenlandse investeerders van bepaalde bedrijven beter te keuren. Het debat in de Tweede Kamer over het Nederlandse wetsvoorstel is live te volgen via internet. Daarna volgt volgens planning dan morgen de stemming hierover.