Bescherm jongeren tegen manipulatie met algoritmen

Kinderen onder de zestien jaar mogen niet langer blootgesteld worden aan de verslavende algoritmes. Dat regelen we niet door sociale media als geheel te verbieden, maar door goede regels te maken. Een effectieve aanpak vraagt regelgeving vanuit de politiek en actie vanuit de techbedrijven.

Het belangrijkste doel van de agressieve algoritmes is om kinderen zo lang mogelijk aan hun scherm te kluisteren. Dat lukt goed, want vier op de tien ouders ziet het beperken van schermtijd inmiddels al als de grootste uitdaging in de opvoeding, blijkt uit onderzoek. Meer schermtijd betekent meer advertentie-inkomsten voor techreuzen. Een hoge schermtijd bij jonge kinderen is vaak een voorspeller voor concentratieproblemen. Gebruik van social media op jonge leeftijd is daarmee niet alleen maar een vorm van onschuldig vermaak. Bij het uit China afkomstige TikTok zijn ze zich daar overigens van bewust, want in hun eigen land hebben ze een aangepaste variant van het platform. Kinderen onder de veertien jaar krijgen bijvoorbeeld alleen advertenties over gezonde voeding en wetenschap. Ook is er een maximum ingesteld van veertig minuten. Wat China kan, kunnen wij ook.

In de Europese Unie moet ieder stuk speelgoed voor kinderen voldoen aan hoge veiligheidsstandaarden, maar sociale media zijn redelijk vrij in het vormgeven van hun speelgoed. Techbedrijven geven geen toegang tot de algoritmemachinekamers van hun platformen. Het is daarom tijd om heldere regels te maken die de kinderen beschermd tegen de nadelige kanten van sociale media. Techbedrijven moeten hun algoritmes uitschakelen bij gebruikers onder de zestien. Op die manier maak je het gebruik van sociale media veiliger voor kinderen, zonder dat je gelijk een algeheel verbod instelt.

Een verbod van bepaalde sociale media wordt ook wel eens geopperd, maar dat creëert schijnveiligheid. Het volgende platform zal zich vanzelf weer aandienen. Reguleren is een effectievere methode. We moeten in Nederland zo snel mogelijk het voortouw nemen voor een wetsvoorstel dat techreuzen verbiedt nog langer complexe dataprofielen van kinderen op te bouwen en verslavende algoritmes op ze los te laten. Daarnaast moet het kabinet zorgen dat we in de Europees verband ook het inzetten van algoritmes gericht op kinderen tot zestien jaar verbieden. Alleen als een platform zich niet aan de regels houdt, is een verbod opportuun.