Is wifi-aanbieder een doorgeefluik?

Wat nu als een bezoeker via het netwerk inbreuk maakt op intellectuele eigendomsrechten, bijvoorbeeld door illegale content te downloaden? Is de wifi-aanbieder dan aansprakelijk? Is de onderneming verplicht om een inlog met wachtwoord in te stellen?

Deze vragen kwamen aan bod in een rechtszaak tussen McFadden en Sony Music. Tobias McFadden heeft een bedrijf voor de verkoop en verhuur van licht- en geluidstechniek voor evenementen. Het bedrijf heeft het wifi-netwerk opengesteld, zodat mensen die zich in de buurt van zijn onderneming begeven gratis kunnen internetten. Hij heeft bewust geen wachtwoord ingesteld om dit mogelijk te maken.

McFadden werd door Sony Music aangeschreven omdat er via zijn wifi-netwerk muziek illegaal ter download werd aangeboden. Sony Music stelde de ondernemer aansprakelijk voor inbreuk op haar rechten op het muziekwerk. McFadden ontkent dat hij de inbreuk zelf heeft begaan, maar sluit niet uit dat een gebruiker van het wifi-netwerk de muziek heeft aangeboden.

Er volgt een rechtszaak in Duitsland, waar McFadden is gevestigd. De rechter oordeelt in eerste instantie dat McFadden aansprakelijk is voor de inbreuk en veroordeelt hem tot betaling van een schadevergoeding.

Doorgeefluik

McFadden is het daar niet mee eens en stelt in een vervolgprocedure dat hij slechts een ‘doorgeefluik’ is. Hij heeft geen invloed op de inhoud van de communicatie die over zijn netwerk plaatsvindt. De Europese E-commercewetgeving kent daar een bepaling over. Internethostingproviders die illegale content over hun netwerken krijgen, zijn daar op basis van die bepaling – onder bepaalde voorwaarden – niet aansprakelijk voor te houden.

De Duitse rechter wilde weten of deze bepaling ook geldt voor de aanbieder van een gratis WiFi-netwerk en legde deze vraag voor aan de hoogste Europese rechter, het Hof van Justitie van de EU.

Niet aansprakelijk

Dit Europese Hof is van mening dat McFadden inderdaad kwalificeert als een ‘doorgeefluik’. Hij voldoet namelijk aan de drie voorwaarden die daarvoor worden gesteld: (1) het initiatief van de doorgifte ligt niet bij McFadden, (2) de ontvanger van de doorgegeven informatie (het muziekwerk) is niet door McFadden geselecteerd en (3) de doorgegeven informatie is niet door McFadden geselecteerd of gewijzigd.

De conclusie is dan ook dat McFadden niet aansprakelijk kan worden gehouden voor de inbreuk of enige schade.

Plicht

Goed nieuws dus voor aanbieders van gratis WiFi-netwerken. Maar er zit nog wel een addertje onder het gras. Een rechthebbende kan wel bij de rechter een bevel vragen tegen de aanbieder om de inbreuk te beëindigen of te voorkomen. Ook kunnen door de rechthebbende passende maatregelen worden verlangd van de Wifi-aanbieder om inbreuk te voorkomen. Volgens het Hof van Justitie is een passende maatregel om het netwerk te beveiligen met een wachtwoord, mits je de gebruikers die zich aanmelden kunt identificeren. Een dergelijke maatregel kan volgens het Hof van Justitie een afschrikwekkend effect hebben op de gebruikers, omdat deze niet langer anoniem zijn. Denk daarbij aan een webpagina die opent als je het WiFi-netwerk aanklikt en waarop je gegevens moet achterlaten voordat toegang wordt verleend.

Identiteit

Kortom, een onderneming mag gratis WiFi aanbieden en is dan niet aansprakelijk voor inbreuken via dat netwerk, mits aan de genoemde voorwaarden wordt voldaan. Om te voorkomen dat een rechthebbende alsnog een verbod of maatregelen eist is het raadzaam om de toegang pas te verlenen nadat de bezoeker, bijvoorbeeld via een aanmeldscherm, verplicht wordt om zijn of haar identiteit bekend te maken.