Inspectie publiceert onderzoek naar Ruttes sms-verkeer

De inspectie kondigde in mei een onderzoek aan naar aanleiding van publicatie van een artikel van de Volkskrant. De krant vond dat er wel heel weinig sms-berichten van de premier openbaar gemaakt werden rond de aanpak van de coronacrisis, terwijl dat soort berichten wel degelijk verstuurd werden. Zo bleek Rutte wel degelijk ge-sms't te hebben met de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema over een coronademonstratie. Rutte had zijn communicatie met de burgemeester verwijderd omdat hij dat geen "bestuurlijke aangelegenheid" vond. De premier bleek dagelijks sms-berichten te wissen van zijn telefoon.

'Kabinet niet transparant genoeg'

Over de kwestie werd korte tijd later een verhit debat gehouden in de Kamer, dat uitmondde in een motie van wantrouwen. Die kreeg geen meerderheid. Wel uitten veel Kamerleden kritiek dat het kabinet niet transparant genoeg is. Verschillende kabinetsleden, onder wie Rutte, verweten juist de Tweede Kamer te wantrouwig te zijn.

De richtlijn waar Rutte zich aan zei te houden is opgesteld door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Daarin staat dat berichten "moeten worden opgeslagen, als ze over bestuurlijke besluitvorming gaan". Die drempel ligt voor de politieke top lager dan voor ambtenaren. De berichten die niet het archiveren waard geacht worden, moeten "consequent en frequent" worden weggegooid. De afweging of iets bewaard of verwijderd moet worden laat het ministerie aan de overheidsmedewerker (in dit geval dus Rutte) zelf. De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed stelt op zijn website dat de Archiefwet van toepassing is op sms- en WhatsApp-berichten "als zij voor het werk zijn ontvangen of verstuurd".

Reacties: kan beter

De staatssecretarissen die verantwoordelijk zijn voor de manier waarop de overheid informatie bewaart en openbaar maakt, zeiden daags na het Kamerdebat al dat de manier waarop sms-verkeer wordt gearchiveerd beter kan. Volgens Gunay Uslu, als staatssecretaris van Cultuur en Media verantwoordelijk voor de Archiefwet, zei dat het systeem zo ingericht moet worden dat er "geen menselijke fouten worden gemaakt". Alexandra van Huffelen (Digitalisering) erkende "dat er nog veel te doen is om de informatiehuishouding van de overheid verder op orde te krijgen".