Waarde

Ik ruimde laatst ons bakje met vreemde valuta op. Zo’n bakje hebt u vast ook. Een bakje waar u na een vakantie het resterende contant geld in stopt – voor als we er ooit nog eens naartoe gaan. Onderin vond ik vijf munten van elk 1 bolivar. Bolivar, dat is de valuta van Venezuela. Ruim vijfentwintig jaar geleden – toen het nog best aardig ging in Venezuela – zijn wij daar op vakantie geweest.

Daan KalmeijerArchitectMeer van deze auteur

Zo’n oude 1-bolivarmunt is nu welgeteld €0,000000086 waard. De munten wegen 4 gram per stuk. 46 duizend kilo van die munten is evenveel waard als één euro. Je kunt beter met drinkwater betalen; dat is 1.600 kilo per euro.

Ik heb geen idee waar de munten van gemaakt zijn, maar als grondstof moeten ze wel heel veel meer waard zijn dan hun geldelijke waarde. Logisch dat ze in Venezuela een paar keer vernieuwde versies van de bolivar gemaakt hebben, telkens duizend of tienduizend keer meer waard dan de oude. Anders zou het onbetaalbaar zijn om de bijbehorende munten te maken.

Wat mag een feature kosten?

Waarde is een rare kwaliteit. Als de waarde van een fysiek ding als een munt al alle kanten op kan gaan, wat is dan de waarde van die hele niet-fysieke software? Wat is de waarde van een regel code, van één uur programmeren? Wat levert een gefixte bug op? Wat mag een feature kosten? Mag het een use case'je meer zijn? Jaren werk aan een systeem kan zomaar weggegooid geld zijn als een concurrent nét eerder een vergelijkbaar systeem oplevert. Wat je voor veel geld koopt, kan ook ineens als open source beschikbaar zijn. Soms kun je met een paar regels code een systeem twee keer zo effectief en waardevol krijgen. Soms moet het hele systeem over de kop om ook maar een héél minimale verbetering te bereiken.

Gek eigenlijk dat bij de meeste aanbestedingen de concurrerende partijen ongeveer met hetzelfde kostenplaatje komen en dat daarna meestal blijkt dat de oorspronkelijke begroting totaal niet realistisch was. Het eerste is best raar, het tweede best logisch. Ik wil zeker niet suggereren dat hier valsgespeeld wordt. Ik zou wél willen suggereren dat beide kanten samen een manier bedacht hebben om te zorgen dat de oorspronkelijke begroting en de offertes fijn bij elkaar in de buurt eindigen, als een soort onuitgesproken systeem van afspraken. Een extreem moeilijk gecodeerde manier om een getal – het budget – door te geven aan alle leveranciers, zodat ze net niet te hoog boven dat budget offreren. Een beetje zoals biedsystemen bij bridge.

Misschien zit er meer waarde in een project waar alle partijen fijn met elkaar samenspelen dan werkelijk het uiterste uit dat project of dat systeem te halen. Zoals ik al zei, waarde is een raar ding.