UWV en SVB geven Kamerleden inkijkje in hun mega ICT-uitdaging

Op dit moment bestiert het UWV één van de meest bezochte websites in Nederland, heeft het meer dan tweehonderd applicaties in huis en beheert het 30 miljard gegevens die gedeeld worden met de Belastingdienst en verschillende pensioenfondsen. De organisatie werkt nu aan een migratie naar een nieuw datacenter met nieuwe leverancier, aldus UWV-CIO Maarten Jonker. Er worden daarnaast 20.000 werkplekken naar nieuwe laptops verhuisd en ze krijgen allemaal een nieuwe versie van Microsoft Office.

130 IT-projecten per jaar

Ook worden diverse technisch verouderde systemen die onder meer recht, duur en hoogte van uitkeringen bepalen worden bij het UWV vervangen. Jaarlijks zijn er zodoende meer dan 130 IT-projecten in uitvoering, waarvan sommigen enorme impact hebben. “We hebben echt tijd nodig om te bepalen hoe we kunnen waarborgen dat de afspraken met uw Kamer worden nagekomen.”

Nathalie van Berkel, één van de leden van de Raad van Bestuur van het UWV, schetst de situatie als volgt: "Het is momenteel een uitdaging om deze enorme UWV-winkel open te houden tijdens een vrij ingrijpende verbouwing waarbij het assortiment regelmatig verandert.”

Vervangen is lastig

Hoe ingewikkelder wetgeving wordt, hoe ingewikkelder de processen en hoe moeilijker het wordt om IT-regels en systemen te ontwikkelen, zo legt ze uit. De IT-systemen waar het UWV nu mee werkt zijn vaak speciaal gemaakt voor de bestaande wet- en regelgeving in Nederland. In sommige gevallen zijn ze ook verouderd. “Dat maakt het lastig om systemen te vervangen, duur om ze te onderhouden en minder makkelijk om standaardoplossingen aan te schaffen.”

Diana Starmans, lid Raad van Bestuur van de Sociale Verzekeringsbank dat eveneens voor een grote veranderopgave staat, stelt dat er vereenvoudiging nodig is om nieuwe wet- en regelgeving succesvol door te laten werken in de IT-processen. “Neem bij nieuwe wet- en regelgeving de IT-component gelijk mee aan de voorkant van een traject”, zo luidt haar oproep aan de Kamerleden.

Meteen betrokken worden

Starmans gebruikt de huidige plannen om de AOW te individualiseren als voorbeeld. “De AOW wordt straks gekoppeld aan vele variabelen en begrippen waar de IT niet op georganiseerd is. We moeten met elkaar bekijken hoe we dit kunnen standaardiseren en dezelfde generieke gebruiken als bij de Belastingdienst en voor toeslagen.” Het liefst zou ze zien dat het UWV en de SVB voortaan al gelijk bij wetgeving worden betrokken, om zo te bekijken of de uitvoering van een voorstel in IT-technische zin haalbaar is. “Dat hebben we echt nodig voor toekomstige dienstverlening.”

De organisaties benadrukken beiden verder dat er een enorme schaarste is op gebied van beschikbare IT-specialisten. “We moeten heel goed zoeken om ze te vinden en als we ze hebben moeten we ze ook zien vast te houden, aldus Jonker. “Het aantrekken en behouden van IT’ers is prioriteit nummer één. Daar werken we hard aan door een goede werkgever te zijn. Als overheid moeten we hier veel mensen voor aantrekken. De mogelijkheid tot opleiding en training is hierbij belangrijk.”

ChatGPT verkennen

Jonker ziet intussen steeds meer standaard software de markt opkomen. “We volgen de ontwikkelingen op dat vlak. De hele nieuwe zaken wachten we nog wel even af.” UWV bekijkt onder meer de mogelijkheden van ChatGPT. “Maar dat is echt ‘early stage’.” Ook bij de SVB wordt er naar generatieve artificiële intelligente gekeken. In een innovatielab wordt er al mee geëxperimenteerd, maar de kans dat het als een externe dienst wordt aangeboden lijkt op korte termijn klein.

De volledige briefing is hier terug te zien.