UWV: Schaarse IT'ers onmisbaar in energietransitie

Het kabinet heeft hoge ambities om de uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen in de komende jaren. Maar daar zijn wel extra arbeidskrachten voor nodig. Het UWV heeft voor het eerst in kaart gebracht om welke specifieke beroepen en werkzaamheden het gaat, en welke kennis en competenties daarbij nodig zijn. Ook IT'ers blijken daarbij onmisbaar.

Eveline MeijerRedacteurMeer van deze auteur

Volgens het UWV was tot nu toe alleen globaal in beeld welke beroepen betrokken zijn bij de energietransitie. Daarom is een factsheet uitgebracht, met daarin aangegeven welke specifieke beroepen nodig zijn. "Dat biedt aanknopingspunten voor gerichter arbeidsmarktbeleid en voor de ontwikkeling van specifieke opleidingstrajecten of leerwerkarrangementen (voor onder andere zij-instromers)", aldus het UWV.

Voor de beoogde energietransitie zijn grofweg vier werkzaamheden nodig. Zo moeten zonnepanelen op huizen en gebouwen of in zonneparken geplaatst en aangesloten worden. Er moeten windmolens worden geïnstalleerd. Daarnaast moet er een verzwaring en uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk plaatsvinden. Verder moeten er slimme laadpalen komen en moet er meer ingezet worden op slimme gebouwen.

Securityspecialisten en netwerkbeheerders

Logischerwijs zijn daar veel technici voor nodig, maar dus ook IT'ers. Veel netwerken worden bijvoorbeeld op afstand gemonitord door IT'ers, wat betekent dat er netwerkbeheerders en -specialisten nodig zijn. Daarnaast zorgen securityspecialisten voor de beveiliging van het elektriciteitsnet. Voor het plaatsen en aansluiten van zonnepanelen en windmolens zijn ontwerpers, architecten en analisten binnen de ICT nodig, aldus het UWV.

IT'ers hebben ook een groot aandeel in het werk om te zorgen dat er altijd genoeg stroom is. Voor slimme laadpalen moeten bijvoorbeeld ook apps en software gemaakt én onderhouden worden. Dat betekent dat er developers nodig zijn, evenals securityspecialisten en netwerkbeheerders en -specialisten. Voor slimme gebouwen moet niet alleen software ontworpen en onderhouden worden, maar moet de softare ook verbonden worden met (klimaat)installaties in de gebouwen. Daarvoor zijn dus naast developers, securityspecialisten en netwerkbeheerders en -specialisten ook architecten en analisten in de IT nodig.

Tot slot zijn er IT'ers nodig in andere fases van projecten. "Op ICT-testengineers wordt een beroep gedaan bij de controle van alle (embedded) software die toegepast wordt in de elektrische energiewereld", zegt het UWV bijvoorbeeld.

Grote tekorten

Het vinden van al deze IT'ers en de andere benodigde vakmensen is echter een uitdaging, aldus het UWV. Voor een duurzamer energiesysteem is behoefte aan personeel uit 57 verschillende beroepen, maar er is sinds het derde kwartaal van 2017 al sprake van een zeer krappe arbeidsmarkt voor al die beroepen. Volgens het UWV stonden er in het tweede kwartaal van 2022 ruim 48.000 vacatures open voor deze beroepen, al is niet duidelijk welk deel uitsluitend betrokken is bij klimaatwerkzaamheden.

Het UWV gaf in 2021 al tips voor werkgevers om toch personeel te vinden. Zo wordt aangeraden om nieuw talent te werven, bijvoorbeeld door jongeren te interesseren of mensen uit andere sectoren aan te nemen met behulp van de inzet van scholingstrajecten. Daarnaast wordt geadviseerd werk anders te organiseren. Dat kan onder meer door nieuwe vakmensen te trainen door ze te koppelen aan ervaren vakkrachten of door nieuwe technologie in te zetten. Tot slot adviseert het UWV om personeel te boeien en te binden door goed werkgeverschap met aandacht voor werkdruk, fysieke werkbelasting en voldoende scholingsmogelijkheden.