Dan zetten we er toch een boete op?

Allereerst het risico voor de partij die de boete oplegt. Het klinkt aantrekkelijk, een boete die opgelegd kan worden zodra de andere partij zijn afspraken niet nakomt. En voor een deel is dat ook zo, het voordeel van een boete is dat niet aangetoond hoeft te worden dat er schade is geleden en hoe groot die schade is. Enkel het niet nakomen van een afspraak is voldoende voor het opleggen van een boete. De keerzijde is dat, tenzij iets anders is overeengekomen, een boete in de plaats treedt van een schadevergoeding. Dat is ongetwijfeld de reden dat sommige partijen snel akkoord gaan met een boetebepaling die wordt voorgesteld omdat dat een mooie aansprakelijkheidsbeperking is. En inderdaad, een service credit in een SLA kan heel goed als boete kwalificeren. Wordt een servicelevel niet gehaald en lijdt de afnemer schade, dan heeft hij alleen recht op de boete.

Kleine schade - hoge boete

De ontkoppeling tussen daadwerkelijk geleden schade en de hoogte van de boete kan ook in het voordeel van de leverancier en in het nadeel van de afnemer uitpakken zo laat onderstaand arrest zien.

Pensioenuitvoerder MN heeft het gebruiksrecht op software voor pensioenadministratie verkregen van softwareleverancier Aquila. Op een gegeven moment neemt MN de pensioenadministratie van twee andere pensioenfondsen over en brengt die fondsen onder in de software van Aquila. Op straffe van een boete, moet MN op grond van de gesloten overeenkomst het gebruik van de software voor de twee nieuwe fondsen melden aan Aquila en dat heeft MN niet gedaan. De boete bedraagt €25.000 per week dat MN in gebreke blijft met het doen van deze melding en is gemaximeerd op €10 miljoen. Omdat MN twee meldingen had moeten doen, wordt, naast de extra licentiekosten, van MN €20 miljoen geëist.

Onredelijk?

MN stelt zich onder meer op het standpunt dat Aquila geen schade heeft geleden en dat het opleggen van de boete volstrekt onredelijk is. De rechter kan een contractuele boete matigen, maar van die bevoegdheid kan alleen gebruik gemaakt worden indien toepassing van een boetebeding in de gegeven omstandigheden tot een buitensporig en daarom onaanvaardbaar resultaat leidt. Gelet op de hoogte van de schade (nul) en de hoogte van de boete (€20 miljoen) overweegt het hof dat dit een sterke indicatie is voor matiging. Enerzijds bleef Aquila gedurende enige tijd ermee onbekend dat zij recht had op aanvullende licentievergoedingen, maar anderzijds is onvoldoende gesteld dat MN deze meldingen achterwege heeft gelaten met het opzet om licentievergoedingen aan Aquila te onthouden. Ook blijkt uit de ingebrachte stukken niet dat MN het voornemen had de nieuwe pensioenadministraties verborgen te houden. Het hof komt tot oordeel dat toewijzing van de boetes tot een buitensporig en daarom onaanvaardbaar resultaat leiden, de boete wordt gematigd tot €250.000 per achtergebleven melding. Gelet op de eis van €20 miljoen geen slecht resultaat, maar nog steeds een fors bedrag voor het (slechts) niet voldoen aan een contractuele meldplicht.

Alert

Kom je in een overeenkomst een boete tegen, wees dan alert. Enerzijds omdat de boete als een beperking in de aansprakelijkheid van de andere partij kan werken en anderzijds omdat de boete – dus ook als er door de andere partij geen schade wordt geleden - opgelegd kan worden.

 

Lees de volledige uitspraak hier: https://uitspraken.rechtspraak.nl/#!/details?id=ECLI:NL:GHAMS:2020:2114