Netneutraliteit in geding?

Gisteren publiceerde de ACM het besluit tot afwijzing daarvan op haar website. Bits of Freedom heeft al aangegeven zich niet te kunnen vinden in het besluit en gezegd het te gaan aanvechten.

T-Mobile heeft haar dienst Datavrije Muziek op 10 oktober 2016 gelanceerd. De dienst is beschikbaar voor klanten van T-Mobile met een databundel van 6 GB of hoger. Met de dienst kan ‘gratis’ muziek worden gestreamd via de aangesloten muziekstreamingdiensten; het dataverkeer dat voor de dienst wordt gebruikt gaat niet van de databundel van de gebruikers af. Bij overige internetdiensten gaat dit wel van de databundel af. Deze manier van tarief differentiëren wordt zero rating genoemd.

Volgens burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom is de dienst van T-Mobile in strijd met de Europese netneutraliteitsregels. Deze regels - die zijn vervat in een netneutraliteitsverordening - zien er kort gezegd op dat telecomaanbieders al het dataverkeer gelijk dienen behandelen, zonder discriminatie. Omdat de dienst van T-Mobile volgens Bits of Freedom niet strookt met de netneutraliteitsregels, heeft zij de ACM gevraagd handhavend op te treden.

Visie Bits of Freedom
Bits of Freedom stelt zich op het standpunt dat T-Mobile het internetverkeer met haar aanbod van geselecteerde zero-rated muziekdiensten niet altijd op dezelfde manier behandelt. Klanten zouden daardoor geprikkeld worden bepaalde internetdiensten eerder te gebruiken dan andere diensten. T-Mobile zou zo de keuze van eindgebruikers beïnvloeden en hun vrijheid beperken. Ook zou de dienst in de praktijk zorgen voor ongelijke behandeling van muziekstreamingdiensten op individueel niveau.

Visie T-Mobile
Volgens T-Mobile wordt er met de dienst geen enkele netneutraliteitsregel overtreden. Het verbod op het technisch verschillend behandelen van internetverkeer is volgens T-Mobile niet van toepassing op de dienst Datavrije Muziek, omdat er slechts commercieel onderscheid in het internetverkeer wordt gemaakt. Ten aanzien van de commerciële behandeling van het internetverkeer wordt een case-by-case behandeling voorgeschreven en dat betekent geen absoluut verbod. Daarom kan niet worden gesteld dat iedere vorm van prijsdifferentiatie per se een ongeoorloofde beperking inhoudt van de gebruikersrechten voortvloeiend uit de netneutraliteitsverordening. Dat moet per geval worden bekeken en in dit geval is de prijsdifferentiatie die T-Mobile toepast volgens haar dus toegestaan.

Oordeel ACM
De ACM toetst de dienst van T-Mobile aan het doel van de netneutraliteitsregels, te weten i) het zogenaamde non-discriminatiebeginsel en ii) het effect op de rechten van eindgebruikers. De ACM concludeert dat de dienst niet in strijd is met het non-discriminatiebeginsel: muziekstreamingdiensten die zich willen aansluiten bij de dienst van T-Mobile worden gelijk behandeld. Ook worden de rechten van de eindgebruikers niet beperkt: de eindgebruikers hebben de keuze uit een grote verscheidenheid van muziekstreamingdiensten via de dienst van T-Mobile. Dit is het geval, omdat alle openbare muziekstreamingdiensten toegang hebben tot de dienst, ook buiten Nederland. Conclusie van de ACM is dan ook dat zij het verzoek van Bits of Freedom afwijst handhavend op te treden tegen T-Mobile’s streamingdienst Datavrije Muziek.

Belanghebbenden kunnen bezwaar indienen tegen het besluit. Bits of Freedom heeft al aangegeven de beslissing van de ACM aan te gaan vechten. Zij stelt onder meer dat het innovatieve karakter door de dienst van T-Mobile wordt ingeperkt. Ook heeft Nederland een voortrekkersfunctie gehad op het gebied van netneutraliteit in Europa en kijkt men voor de handhaving daarvan naar Nederland. Dit zou een precedent kunnen scheppen voor vergelijkbare toepassingen en is een gemiste kans volgens de burgerrechtenorganisatie:

“Door de jarenlange voortrekkersrol van Nederland op het gebied van netneutraliteit kijkt iedereen in Europa naar de handhaving in Nederland. In de rest van Europa doen momenteel verschillende toezichthouders onderzoek bij andere providers naar soortgelijke abonnementen. Maar daar heeft men nog geen beslissing genomen, in afwachting van de ACM. Het niet strikt handhaven van het principe van netneutraliteit door de ACM is een gemiste kans. Omdat we jouw vrijheid belangrijk vinden én van mening zijn dat Nederland hier een voorbeeld­functie heeft, gaat Bits of Freedom deze beslissing aanvechten.”

Ik schat de kansen van Bits of Freedom overigens niet hoog in. Ook de rechter heeft zich eerder over de dienst van T-Mobile uitgelaten en de uitspraak van de ACM is in lijn met die uitspraak. Het grootste struikelblok voor Bits of Freedom en andere tegenstanders van deze lijn is dat netneutraliteit niet strikt wordt gehandhaafd. Maar daarbij gaan zij voorbij aan het feit dat netneutraliteit is bedacht om internetverkeer gelijk te behandelen en ervoor de zorgen dat de consumenten / eindgebruikers niet worden benadeeld. Met de dienst van T-Mobile zou elke consument toch tevreden moeten zijn. ‘Gratis ’muziek streamen met elk streamingplatform dat is aangesloten bij T-Mobile! En het mooie is dat zelfs als een bepaalde aanbieder niet is aangesloten bij de dienst, consumenten deze aanbieder kunnen voordragen om alsnog aangesloten te worden.

Wordt vervolgd dus!