Gartner: Pas op voor deze 'disrupties' die je niet had verwacht

Goede voorbereiding is de helft van het werk, is wat Gartner-analist Daryl Plummer zijn publiek wil meegeven in een energieke presentatie die dit jaar uitsluitend online te volgen is. CIO's en IT-verantwoordelijken moeten zich bewust zijn van de volgende 7 disrupties die nu nog in de fase van ontwikkeling zitten, maar rond 2024 - 2025 gaan zorgen voor radicale veranderingen.

Niet-traditionele
computertechnologieën

De wet van Moore raakt aan zijn grenzen. Met de traditionele computerarchitecturen is het niet meer mogelijk de gewenste groei in computerkracht te realiseren. Er loopt echter al een heel aantal technologieën zich warm in de zijlijn die het stokje kunnen overnemen. Niet zo universeel als we gewend zijn, maar op sommige taakgebieden veel krachtiger dan de huidige computertechnologie. Denk aan kwantum computing, neuromorphic computing, memristors, deep neural networks on a chip en meer. Al deze technologieën gaan een grote invloed hebben op de manier waarop we computing gebruiken, de schaal waarop we die gebruiken, de materialen en markten en op de kosten van het gebruik van computerkracht.

DNA data storage

Het is al mogelijk om een complete speelfilm te coderen met behulp van twee van de vier bouwstenen waaruit genetisch materiaal (DNA) is opgebouwd: adenine en guanine. Door de volgorde van enen en nullen uit digitale informatie te gebruiken om deze twee bouwstenen aan elkaar te rijgen ontstaat een molecuul dat overal kan worden opgeslagen: in de bladeren van een plant maar ook in de banden of de motor van een auto. De informatie kan snel en makkelijk worden gekopieerd bijvoorbeeld in bacteriën en vervolgens worden uitgelezen. Het proces van coderen en decoderen is nu nog langzaam en kostbaar, maar dat verandert de komende jaren.

Distributed Cloud

Aanbieders bereiden zich nu voor op edge-computing. Maar dat is pas het begin. Binnen enkele jaren is het mogelijk op heel veel fysieke locaties toegang te krijgen tot reken- en opslagkracht, waarbij de verantwoordelijkheid voor de werking, de updates en de doorontwikkeling bij een publieke aanbieder ligt. Dan is het dus niet langer nodig data te versturen naar een centrale locatie of rekening te houden met latency. Ook is datasoevereiniteit geen onderwerp van gesprek meer want dataverwerking vindt plaats binnen de landsgrenzen. Nu al hebben cloudaanbieders de basis gelegd met AWS Outpost, Google Anthos, IBM Cloud Satellite en Microsoft met Azure Stack. Maar houd er rekening mee dat het het gebruik van cloudcomputing in 2025 vergelijkbaar is met hoe je nu op een wifi-hotspot aanhaakt.

Digital Twin of the World

Het opzetten van Digital Twins - een digitale representatie van de werkelijkheid - wordt steeds bekender, bijvoorbeeld om een beter overzicht te houden op het functioneren van complexe apparatuur en te kunnen experimenteren met het effect van wijzigingen. Er is eigenlijk altijd sprake van specifieke apparatuur in een bepaalde omgeving of toepassing. Maar wat nu als er een digital twin van de wereld zou bestaan?
Satellieten registeren enorm veel gegevens van wat er gebeurt op aarde. Wanneer je die allemaal bij elkaar brengt, wordt het veel eenvoudiger het effect van ontwikkelingen in hun context te beoordelen. Denk aan het in kaart brengen van klimaatverandering van pool tot pool, de effecten van vervuiling en erosie. Bosbranden kunnen in vroeg stadium worden ontdekt en mogelijk voorkomen. Hulp bij rampen is beter te coördineren. Havens en scheepsbewegingen zijn aan elkaar te koppelen.
De lancering van satellietnetwerken zoals Starlink en Kuiper leggen de basis voor een nieuw fijnmazig netwerk. Alles op aarde kan van trackers worden voorzien en een deel van de dataverwerking kan aan boord van de satellieten plaatsvinden in de vorm van 'space computing'.

Augmented Humans

De komende jaren krijgen mensen steeds meer hulp van door computers aangestuurde technologie. Denk aan exoskeletten, het besturen van computers met onze gedachten. Een kunstarm kan mensen die een arm moeten missen, weer volledige functionaliteit geven. Maar mensen kunnen ook beter gaan horen en zien dan ze van nature kunnen - denk aan augmented reality - of harder lopen door de toevoeging van technologie. Het is niet alleen mogelijk informatie in het brein te stoppen maar die er ook weer uit te halen, zoals afbeeldingen. Dit stelt ons mensen in staat dingen te doen die voorheen voor onmogelijk werden gehouden.

Technological Biohacking

Het is nu al mogelijk dat een computer uit de manier waarop je praat, de vroege tekenen van dementie detecteert. Trek dat idee eens door. Nu is het niet zo'n probleem als iemand op straat een foto van je maakt of een gesprek opvangt. Dat wordt anders wanneer daaruit informatie over je gezondheid valt af te leiden.
Als mensen over technologie beschikken die dat kan, roept dat allerlei ethische en juridische vragen op. Moet je op de hoogte gesteld worden van de bevindingen? Heeft iemand het recht je dat te vertellen of juist het recht je dat niet te vertellen? Als iemand deze technologie bezit en het niet vertelt waarna er iets gebeurt, kun je diegene daarvoor aansprakelijk stellen?
Plummer stelt dat privacy door deze technologische ontwikkelingen iets van het verleden is. Het gaat er nu om te begrijpen hoe informatie over jezelf wordt gebruikt en te zorgen dat je daar een stem in hebt. De technologie kan voordelen opleveren, maar als we er niet goed op letten kan de informatie tegen ons worden gebruikt. Plummer vindt dat nu moet worden gezocht naar nieuwe vormen van beveiliging en nieuw beleid met betrekking tot eigenaarschap over gegevens. Ook moeten we nadenken of we het gebruik van verborgen 'enhancements' moeten reguleren.

Emotional experiences

Technologie is steeds beter in staat je gemoedstoestand te detecteren: ben je blij, gelukkig, gestrest, droevig of triest? Maar ook of je je betrokken voelt. De vraag is of je straks ontslagen kan worden omdat je niet blij genoeg je werk doet? Online-advertenties of op digitale reclameborden gaan zich aanpassen aan de informatie die is af te lezen aan het gezicht van wie ze op dat moment bekijkt. Dat zijn hypergepersonaliseerde advertenties. In 2024 zal AI-identificatie van emoties de helft van de online ads die je ziet, beïnvloeden, verwacht Plummer.
De invloed van je gedrag is nu ook al bepalend voor het aanbod dat je krijgt. De premie van je autoverzekering is in vele gevallen al afgestemd op je rijgedrag. In China krijg je sociale creditpunten gebaseerd op het gedrag dat je vertoont.

Het registeren van gemoedstoestanden kan ook goed gebruikt worden door meer op groepsniveau te kijken naar de overall stemming van werknemers en klanten. Dat hoeft geen verkeerde ontwikkeling te zijn. Maar zo'n proces moet wel in alle openheid gebeuren. En er moeten mogelijkheden zijn voor een opt-in of opt-out