Toezichtraad Facebook oordeelt in eerste jaar vaak tegen keuzes bedrijf

Facebook kondigde in september 2019 aan dat het een zogeheten Oversight Board startte, die beslissingen kan maken over de content. Gaat bijvoorbeeld een gebruiker in beroep tegen een beslissing om content die verwijderd is, dan kan de Oversight Board hier nog eens naar kijken en eventueel een andere beslissing nemen dan Facebook in eerste instantie deed. Ook kan Facebook zelf zaken aandragen.

Volgens NOS publiceerde de Oversight Board precies een jaar geleden de eerste uitspraken die het deed. Sindsdien zijn er twintig uitspraken gepubliceerd. Drie daarvan gaan over content op Instagram, de andere zeventien over content op Facebook. In veertien gevallen oordeelde de Oversight Board dat Facebook fout zat. In zes gevallen maakte het bedrijf dus wel de juiste keuze, meent de toezichtraad.

De twintig zaken zijn slechts een fractie van alle verzoeken die de Oversight Board kreeg tussen oktober 2020 en september 2021. In totaal kwamen er maar liefst 863.000 verzoeken binnen. Tot nu toe zijn 23 daarvan in behandeling genomen. Van drie moet er dus nog een oordeel gepubliceerd worden. 

De zaak Trump

Dat er relatief weinig zaken in behandeling zijn genomen, is ook de opzet van de Oversight Board. De toezichtraad kijkt alleen naar zaken met een potentiële precedentwerking en een grote impact.

Een goed voorbeeld daarvan is de grootste zaak die de Oversight Board tot nu toe behandelde: die rondom Trump. Facebook besloot om Trump voor onbepaalde tijd van Facebook te schorsen en vroeg de toezichtraad of dit definitief moest worden. Daar wilde de Oversight Board echter geen antwoord op geven. Facebook werd door de raad zelfs verweten dat het geen verantwoordelijkheid wilde nemen. 

De raad boog zich afgelopen jaar ook over een Nederlandse casus. In dat geval ging het om een videofragment met zwarte pieten uit Nederland. In dat geval besloot de toezichtraad dat het besluit van Facebook wel de juiste was, omdat zwarte piet een vorm van blackfacing is wat sinds augustus 2020 volgens de richtlijnen van Facebook niet mag. 

Regels voor bekendheden

De toezichtraad maakt vandaag zelf bekend dat het maar geen antwoord krijgt op welke speciale regels er gelden voor bekendheden op het sociale netwerk. De Deense oud-premier Helle Thorning-Schmidt, die in de Oversight Board zit, heeft zich daarover beklaagd. De antwoorden die Facebook en moederbedrijf Meta Platforms wel geven stemmen volgens Thorning-Schmidt niet tevreden.

Facebook heeft een speciaal systeem met de naam Cross Check dat van toepassing is op bekende politici, journalisten en andere bekende gebruikers. Dat moest voorkomen dat het sociale netwerk kritiek krijgt als berichten van dergelijke bekendheden ten onrechte worden verwijderd wegens overtredingen van de regels. Volgens Facebook zou Cross Check "slechts op een klein aantal beslissingen" worden toegepast. The Wall Street Journal onthulde echter dat het om 5,7 miljoen bekendheden ging. "We wisten daar zeker niet voldoende over", aldus Thorning-Schmidt.