IT'ers staan voor dilemma

Als de zorg toen anders was ingericht, dan hadden we direct de kinderen kunnen behandelen, samen met hun verslaafde ouder(s). Dat had de overheid veel kosten bespaard, om over de onnodige schade aan de levens van mensen en de maatschappelijke kosten voor anderen nog maar te zwijgen.

Helaas heeft de wetgever bij de decentralisaties daar niet het wettelijk kader voor aangebracht. Eigenlijk mogen gemeenten niet integraal werken (en dus hun ICT-voorzieningen niet integreren). Dat is prima voor mensen die zichzelf met een beetje hulp wel kunnen redden, maar juist voor de relatief kleine groep huishoudens waar meerdere ernstige problemen spelen met meerdere gezinsleden, is dat niet goed genoeg.

De wetgever heeft wel ruimte gelaten om een en ander aan te scherpen door middel van pilots. Dat is op zich goed, omdat de grenzen van privacy aangescherpt moeten worden in de praktijk en niet achter een Haagse tekentafel. Alleen: zover ik weet, worden dergelijke pilots nog niet uitgevoerd.

Gemeenten mogen hun ICT-voorzieningen niet integreren

Tegelijkertijd wordt langzamerhand zichtbaar dat ook voor de gemeenten de kosten van de zorg hoger uitpakken dan geraamd. Anders gezegd: dat gemeenten er niet in slagen kosten te besparen op het niveau dat bij de decentralisaties van de zorg van het Rijk naar de gemeenten beoogd was. De druk op de uitvoering wordt momenteel dus groter. Ook uit het oogpunt van bezuinigingen wordt dus naar de ICT gekeken.

Ten opzichte van de kosten voor de zorg zijn de uitvoeringskosten voor een gemeente niet zo hoog. Daar valt natuurlijk wel op te bezuinigen, maar de vraag is of dat genoeg zal zijn. Dus kijken gemeenten ook naar de trends: welke groepen mensen krijgen welke zorg? Kan je daar patronen in herkennen? Kan je daardoor effectiever – en dus goedkoper – interventies plegen, zoals in het voorbeeld van Ton Mosheuvel over de verslavingszorg? De professionals in de uitvoering, meestal erg begaan met hun cliënten, willen het liefst veel informatie delen met de partners waarmee zij werken, zodat iedereen goed geïnformeerd kan handelen. En de uitvoering wil de loketten zoveel mogelijk integreren en digitaliseren en daardoor sneller en goedkoper laten verlopen.

Professionals willen het liefst veel informatie delen

Vanuit ICT gezien is dit allemaal geen enkel probleem. We kunnen het allemaal. Alleen: als je de data gaat classificeren, komt datzelfde management al snel uit op het vertrouwelijkheidsniveau ‘geheim’. En dan kan er weinig meer van wat iedereen eigenlijk zou willen. 

Dit leidt natuurlijk ook tot dilemma’s bij de betrokken ICT’ers. Aan de ene kant zou je moderne middelen in willen zetten, waarvan je weet dat die kunnen helpen. Aan de andere kant weet je ook, dat je opdrachtgever daarmee forse privacyrisico’s loopt. En die moet je luid en duidelijk aan hen kenbaar maken. Hopelijk blijven er dan toch enkelen over die hun nek durven uit te steken. De belangen van alle betrokkenen zijn groot genoeg.

PS. Misschien is dit een geschikt onderwerp om op Girlsday aan meiden duidelijk te maken hoe relevant ICT kan zijn.