‘Boeing-sensorfout afgedekt door instructiewijziging’

De minister laat weten niet voornemens te zijn om de overheidseisen voor inkomende vliegtuigen van het gecrashte type aan te scherpen. Zij wijst op het feit dat er wereldwijd vastgelegde eisen zijn, die internationaal worden overeengekomen. “Deze eisen behelzen tevens een systeem om actie te ondernemen in het geval van problemen.” In het geval van de in Indonesië gecrashte Boeing 737 heeft de vliegtuigfabrikant een formeel advies voor piloten uitgevaardigd.

Verplichting tot handelen

Bewindsvrouw Van Nieuwenhuizen schrijft in haar beantwoording van de Kamervragen: “Boeing heeft naar aanleiding van het ongeluk aan alle operators een bericht gestuurd. De FAA heeft naar aanleiding daarvan een verplichting opgelegd in de vorm van een aanwijzing. Dit betrof een wijziging in het vlieghandboek (flight manual, de handleiding voor de vlieger/piloot). De oorzaak van het ongeval is nog in onderzoek bij de Indonesische autoriteiten, conform de internationale verdragen.”

Diezelfde verdragen omvatten dus ook een verplichting om te handelen bij problemen die zich kunnen voordoen, inclusief technische problemen zoals de nu spelende sensorfout. De minister stelt dat zowel Boeing als ook de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA daarbij “actie moeten ondernemen om de opgetreden problemen op te lossen en de ontstane risico’s te mitigeren, en zij doen dat ook. In dit geval gaat het om een wijziging van het vlieghandboek.”

‘Niet afwijken’

“Aangezien deze eisen wereldwijd zijn vastgelegd, inclusief een systeem om te acteren bij onverhoopte (technische) problemen, ben ik niet voornemens hiervan af te wijken”, aldus de minister. De fatale crash van Lion Air vlucht 610, waar net een voorlopig onderzoeksrapport over is gepubliceerd, leidt vooralsnog dus niet tot maatregelen tegen het betreffende type toestel.

Minister Van Nieuwenhuizen geeft nog aan dat inkomende vliegtuigen moeten voldoen aan internationale eisen conform Annex 8 bij het Verdrag van Chicago, wat internationaal burgerluchtvaart omvat. “Zowel het ontwerp van het luchtvaartuig als de bouw en het onderhoud van het individuele luchtvaartuig worden hierin geregeld.”

Vóór de crash van Lion Air vlucht 610 waren er bij de Nederlandse luchtvaartautoriteiten geen technische tekenen die konden wijzen op problemen met dit Boeing-model, antwoordt de minister. “Voorafgaand aan het ongeval waren er geen problemen met dit type vliegtuig bekend (formeel betreft het een Boeing 737-MAX 8, bij het publiek bekend onder de naam Boeing 737 Max).”

Vluchten naar Nederland

Vluchten naar Nederland met dit type toestel worden uitgevoerd door operators Corendon, Icelandair, TUIFLY Belgium, Smartwings en LOT, antwoordt de minister nog. “Andere operators die over dit toestel beschikken of binnenkort ontvangen en deze ook naar Nederland zouden kunnen inzetten zijn: Air Italy, Enter Air, Norwegian International, Norwegian Air Shuttle, TUI Airways (GB), TUIfly (Duitsland), TUIfly Nordic en Turkish Airlines.”

Over buitenlandse luchthavens zijn geen gegevens bekend, verklaart de Nederlandse minister. Ondertussen dreigt Lion Air zijn uitstaande order van 22 miljard dollar voor 737-toestellen af te zeggen. De Indonesische luchtvaartmaatschappij vliegt niet op Nederland of naar luchthavens in de nabijheid van de Nederlandse grens.

‘Geen aanleiding’

De Nederlandse luchtvaartautoriteiten gaan dan ook geen actie ondernemen naar aanleiding van de vliegtuigcrash. “De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ziet geen aanleiding om op basis van dit signaal verdere actie te ondernemen. Alle aanwijzingen moeten door de organisaties die verantwoordelijk zijn voor het management van het onderhoud, of de operatie van het vliegtuig worden verwerkt in het vlieghandboek.”

Dit betreft de door Boeing begin november uitgevaardigde aanpassing, concreet: een advies voor handmatige uitschakeling van het sensorgebaseerde bijstuursysteem. Deze formele aanwijzing moest binnen 3 dagen worden doorgevoerd door luchtvaartmaatschappijen, geeft minister Van Nieuwenhuizen aan. “Nieuwe vliegtuigen worden door de fabrikant voorzien van een up to date vlieghandboek. De ILT houdt hierop in Nederland toezicht.”