Inloggen en verbinden

Deze passende openingswoorden waren de start van het tweede KNVI Smart Humanity-event, waarin de rol van informatieprofessionals voor de samenleving centraal staat.

Naast vakinhoudelijke verdieping en een leven lang ontwikkelen, zet de KNVI zich ook in om de verantwoordelijkheid van informatieprofessionals voor de maatschappij te duiden. De inzet van steeds verdergaande techniek levert ethische vraagstukken op. Die zijn een belangrijk onderdeel van het werk van professionals die aan burgers, bedrijven en overheid hun producten en diensten aanbieden. Want helaas zijn ook stigmatiserende voordeelkaarten voor ‘minderbedeelde kinderen’, videosurveillance van argeloze shoppers, loterijdiensten die gebruikmaken van methoden aan de rand van ethische toelaatbare internet- en verkooptechnieken het werk van informatieprofessionals.

 De inzet van steeds verdergaande techniek levert ethische vraagstukken op.

Deze week wilde ik mijn 250ste inlognaam- en password vieren. Echter, het World Ecomonic Forum (WEF) was me samen met Fernando Corbato (de uitvinder van de computerwachtwoorden) voor. Zij publiceerden op 18 november een blog met het nieuws dat een gemiddelde consument zo’n 191 gebruikersnamen en bijbehorende wachtwoorden heeft. Met uiteraard veel dubbels daarin. En dat is weer voer voor gebruikers van het dark web, want daar kun je een gestolen bankrekening met inlogcode of een Uberaccount kopen voor 7 dollar. Een koopje, want die heb je snel terugverdiend als je het account slechts één keer gebruikt namens de ‘echte’ eigenaar. 

Maar wie is eigenlijk de eigenaar? Zeer recentelijk mocht een grote groep verzekerden ervaren hoe erg het is als je vertrouwde verzekeraar besluit een ingewikkelde inlogprocedure te bedenken ‘om jouw gegevens’ veilig aan je te tonen. Veel klanten moesten met DigiD-apps, nieuwe aanvragen, codes en allerlei aanvullende digitale formulieren aan de slag. Een digitaal oerwoud voor een van de vele accounts die een consument heeft. En een verontrustende aanpak voor iedereen die niet meer dan gemiddeld digitaal ervaren is.

Gartner voorspelt dat binnenkort de tijd van passwords en inlognamen voorbij zal zijn. Ze voorzien dat bedrijven nog slimmere manieren zullen bedenken om consumenten te helpen. Ik houd mijn hart vast: als het algoritme dat je mobiele device van je irisscan of je vingerafdruk heeft gemaakt eenmaal op het dark web te koop is, ben je het voor altijd en eeuwig kwijt. Uiteraard is het fijn dat er mogelijkheden komen om zelf je data te beheren, maar hoeveel consumenten weten op welke manier ze dat moeten organiseren? Ik ben bang dat velen aan het kortste eind zullen trekken van de zogenaamde consumentvriendelijke diensten van commerciële dienstverleners. Maar ik hoop dat ik het mis heb, en dat de wetgever én de informatieprofessional deze ontwikkeling een stap voor zijn, en met een écht slimme oplossing komen. Smart Humanity … here we come!