Nederlanders positief over eigen digitale vaardigheden, maar harde skills missen

De werkzaamheden gaan de komende jaren sterk veranderen, zo verwacht de Nederlandse beroepsbevolking. De respondenten zeggen in de Digital Skills Index 2022 zelfs dat data science nu al bij 43% van de banen voor verandering zorgt. 45% verwacht bovendien dat kunstmatige intelligentie (AI) een duidelijkere rol gaat spelen op het werk. Verder verwacht 63% van de respondenten dat tools die virtuele samenwerking mogelijk maken in de komende vijf jaar belangrijk zijn voor succes op werk. 62% gebruikt die tools nu al.

Toch zijn er niet direct grote zorgen over dat veranderende werk: 87% van de respondenten zegt zich op zijn minst enigszins voorbereid te voelen op de digitale vaardigheden waar ze over vijf jaar over denken te moeten beschikken. 26% vindt zichzelf zelfs 'erg voorbereid'. Het merendeel (61%) voelt zich dan ook niet overweldigd door het tempo van de technologische veranderingen. 

Veel verbetering mogelijk

Toch is er nog zeker verbetering nodig. 27% voelt zich angstig over het tempo van technologische veranderingen en nog lang niet iedereen is gevorderd in de benodigde digitale vaardigheden. 44% zegt semi-gevorderd te zijn in het gebruik van samenwerkingstools en 12% gevorderd, terwijl de meerderheid die tools dus nu al gebruikt. 

Ook blijken veel Nederlanders nog beginners te zijn op het gebied van harde vaardigheden. 74% noemt zichzelf nog een beginner op het gebied van kunstmatige intelligentie, wat naar verwachting dus steeds belangrijker gaat worden op het werk. Daarnaast vindt 70% zichzelf nog een beginner op het gebied van programmeren en app-ontwikkeling, 69% op het gebied van beveiliging en encryptie en 68% op het gebied van datavisualisatie. 

Maar het leren van harde vaardigheden is ook lang niet altijd het belangrijkste, zegt Guido Fambach, executive vicepresident sales bij Just Eat Takeaway.com tijdens een rondetafel van Salesforce over het onderwerp. Volgens hem is het belangrijker dat mensen vooral leren om te gaan met de snelheid van technologische ontwikkelingen en leren om verschillende informatiestromen af te wegen. "Ik denk dat we daar in het onderwijs meer over mee kunnen geven."

Er liggen überhaupt nog veel kansen in het onderwijs, meent Lotte de Bruijn, directeur van branchevereniging NLdigital, net als haar gespreksgenoten. Zo moet er eerder aandacht besteed worden aan digitale vaardigheden, dus ook al in het primair onderwijs. "Nu is dat geen verplicht onderdeel van het curriculum en je ziet dat ook slechts 46% van de kinderen dat nu meekrijgt. Dan heb je dus een enorm gat." 

Vroeger en meer scholing nodig

Positief is dat het merendeel van de bevolking wel bewust bezig is met scholing. Zo is 75% actief bezig met het verbeteren van zijn vaardigheden voor zijn huidige functie, wat bijvoorbeeld 13% meer is dan in het Verenigd Koninkrijk en zelfs 22% meer dan in Duitsland. Maar 25% is daar dus niet actief mee bezig.

Dat betekent allereerst dat er misschien meer aandacht nodig is voor de verschillende initiatieven rondom en het belang van scholing. "Er ligt een duidelijke rol voor het bedrijfsleven om het blijven leren voldoende te faciliteren", stelt Michiel van Vlimmeren, country manager Nederland bij Salesforce.

Dat betekent niet per se dat er meer initiatieven bij moeten komen, maar ook dat er goed gekeken moet worden naar wat er al is en hoe dat opgeschaald kan worden. De Bruijn noemt IT-omscholingsprogramma MakeITWork - dat ooit in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam van start ging - als voorbeeld. "Een initiatief als MakeITWork kun je gemakkelijk regionaal per hogeschool gaan opschalen. Zo kun je het dus groter maken." Dat is inmiddels ook gebeurd: Make IT Work wordt nu ook aangeboden bij Fontys Hogescholen ICT, de Hogeschool Arnhem en Nijmegen en de IT Academy Noord-Nederland. 

Dergelijke kansen ziet Van Vlimmeren ook voor de vele andere initiatieven die Nederland kent. "Het gaat echt om het bundelen van krachten en opschalen."