Tekort aan technici dwingt tot efficiëntie en digitalisering

Volgens de bank is de arbeidsmarkt momenteel krapper dan ooit, en de analisten van ING denken dat de roep om personeel voorlopig alleen maar groter wordt als gevolg van de vergrijzing. Dat zou ertoe kunnen leiden dat er in 2026 tussen de 15.000 tot 20.000 niet te vervullen vacatures voor technici zijn bij metaalondernemingen, installatiebedrijven en fabrikanten van bijvoorbeeld elektrische apparatuur. Iets meer dan de helft daarvan zijn vacatures voor hoogopgeleiden, het overige deel zijn mbo-vacatures.

ICT-impact, overal

Daarnaast zullen door de toenemende krapte op de arbeidsmarkt ook voor de andere vacatures steeds moeilijker geschikte mensen te vinden zijn. Met name het tekort aan ICT-opgeleiden zal blijven toenemen, schrijft ING in het rapport 'Groeipotentieel voor de technologische industrie'. Bovendien is er voor werk in de technologische industrie ook sprake van meer 'ICT-behoefte' door veranderende functie-eisen. Die zijn ingegeven door toenemende automatisering en digitalisering, die worden gezien als mogelijke oplossing voor de oplopende tekorten aan technische werknemers.

Het dreigende beeld van tienduizenden niet te vervullen vacatures doemt op terwijl de sector de afgelopen vijf jaar met zo'n 5% per jaar is gegroeid. De technologische industrie heeft dan ook de potentie om voor Nederland een belangrijke groeimotor te blijven. Daarom is ING gaan kijken wat het kan opleveren als de productie via een slimme inzet van technologische middelen met hetzelfde aantal werknemers kan worden vergroot.

Productiviteitsgroei, door digitalisering

Het bleek dat als de arbeidsproductiviteitsgroei op zo’n 3% per jaar zou liggen, de personeelsomvang in 2030 ten opzichte van 2020 met zo’n 70.000 werknemers opgevoerd zou moeten worden. Bij een productiviteitsgroei van 5% per jaar zijn daarentegen helemaal geen extra medewerkers nodig om in het huidige tempo verder te blijven groeien.

Vooral door middel van het digitaliseren van processen zou er veel te winnen zijn, maar ook door bijvoorbeeld slimmer om te gaan met data, meer samen te werken en het ontwikkelen van betere ontwerpen. Maar wanneer de productiviteit helemaal niet meer toeneemt, dan zou de sector straks meer dan 200.000 extra medewerkers nodig kunnen hebben. Voor deze aanpak zijn dan wel weer IT'ers nodig, die ook al schaars zijn op de Nederlandse markt. ING Research heeft vorige maand al gemeld dat groei van de IT-sector wordt geremd dit jaar door het personeelstekort.

Groter probleem voor kleinere bedrijven

Bij het opvoeren van productiviteit door middel van tech staan met name kleinere bedrijven volgens ING voor grotere uitdagingen. Zo hebben kleinere industriebedrijven vaak niet voldoende schaal om adequate kennis over nieuwe technologieën te ontwikkelen en bijvoorbeeld proactief personeel te werven en intern op te leiden. ING constateert dat kleinere ondernemingen minder vaak IT-specialisten zelf in dienst hebben. Daarnaast hebben kleinere ondernemingen beperktere investeringskracht én is het voor hun minder vaak mogelijk om seriematig in grote aantallen te werken; wat zich leent voor automatiseren. Het is daardoor moeilijker om investeringen in automatisering terug te verdienen.