Thuiswerkplek schiet vaak nog steeds tekort

Thuiswerken is één van de meest getroffen COVID-19-maatregelen op het werk, merkt TNO op. Het onderzoeksinstituut begint hiermee zijn persbericht over de vandaag uitgekomen laatste meting van het NEA-COVID-19 onderzoek. Deze actuele stand van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) brengt de thuiswerksituatie van het afgelopen jaar meer in kaart. Eind vorig jaar was er al de uitkomst van de meting die in de (voor)zomer is uitgevoerd.

'Aan de keukentafel'

Toen bleek al dat thuiswerken nog vaak op geïmproviseerde wijze gebeurt. De meeste thuiswerkplekken van kantoorwerkers die vanwege de coronacrisis geheel of gedeeltelijk thuis werken, zijn niet goed op orde. Werken 'aan de keukentafel' was geen uitzondering. Nu blijkt dit nog altijd niet goed op orde te zijn. TNO meldt dat thuiswerkers vaak nog geen ideale werkplek hebben, maar dat het thuiswerken mensen vaak wel bevalt.

"De arbeidsomstandigheden van thuiswerkers zijn nog niet ideaal: 45 procent van de thuiswerkers heeft behoefte aan extra middelen voor een goede werkplek", aldus het onderzoeksinstituut. Afgelopen (voor)zomer ontbrak het een forse twee derde van de Nederlanders die thuiswerkt aan alle benodigdheden voor een goede thuiswerkplek. Nu lijkt dat wel verbeterd gezien bovengenoemde 45 procent, maar dat betreft mensen die hun behoefte aangeven.

Benodigdheden thuis

In het nieuwe NEA COVID-19 rapport, Stand van Zaken in 2020, staat ook dat nog altijd 60 procent van de werknemers niet alle benodigde middelen heeft voor een ergonomische werkplek. Het percentage thuiswerkers dat dit wel heeft, is wel gestegen. "Voor de thuiswerkers is een goede werkplek belangrijk: een goed bureau, een goede bureaustoel, een apart beeldscherm en een muis." Eind 2020
beschikte 39 procent van de thuiswerkers over al deze hulpmiddelen. Halverwege vorig jaar gold dit voor 33 procent van de thuiswerkers

"Het merendeel van de thuiswerkers heeft een goed bureau (69%) een apart beeldscherm (67%) en/of een aparte muis (88%). Iets meer dan de helft van de thuiswerkers beschikte over een goed instelbare stoel (54%). Werknemers die deels thuiswerkten, beschikten over het algemeen over minder middelen dan mensen die volledig thuiswerkten. Merendeels waren deze middelen al voor de COVID-19-pandemie in huis."

Een muis en beeldscherm zijn vaak door werkgevers verstrekt, maar een stoel en bureau zijn relatief vaak door werknemers zelf aangeschaft. "Jongeren en vrouwen gaven minder vaak aan een goede werkplek te hebben." Van de jongeren had 45 procent geen goed bureau en 63 procent had geen instelbare stoel, blijkt uit het onderzoek. "Zowel jongeren (56%) als werknemers met een niet-westerse achtergrond (58%) hadden vaker dan gemiddeld behoefte aan aanvullende middelen. "

Werkomgeving en zitten

Naast fysieke voorzieningen, zoals laptop, beeldscherm, muis en extern toetsenbord, gaat het ook om de omstandigheden waaronder mensen thuiswerken. Zo zijn ze nog meer gaan zitten dan voorheen. "Bijna 90 procent zit minstens 6 uur per dag achter een beeldscherm, gemiddeld bijna 8 uur per dag." Deze cijfers over werktijd worden nog eens aangevuld door bezigheden in de vrije tijd, die door de lockdown flink zijn beperkt. "Ook in de vrije tijd zitten thuiswerkers nog eens 5 uur", wat een uur en vijfenveertig minuten meer is dan eind 2019, en vijfenveertig minuten meer dan afgelopen zomer.

TNO heeft in het onderzoek nog onderscheid gemaakt tussen drie doelgroepen. Werknemers die vooral op de locatie (van de werkgever of klant) zijn blijven werken, werknemers die vooral thuis werken, en werknemers die tijdens de meting (bijna) geen werkzaamheden of werk meer hebben. Laatstgenoemde groep is natuurlijk niet over werk bevraagd, terwijl de op locatie werkenden mensen niet naar de inrichting van hun thuiswerkplek is gevraagd. "Een deel van de deelnemers gaf aan zowel thuis als op locatie te werken. Zij hebben zowel de voor de thuiswerker als voor de locatiewerker relevante vragen gekregen."

Ook positieve signalen

Naast de negatieve constateringen over de thuiswerkplek zijn er ook positieve signalen. TNO merkt op dat er een duidelijke afname is in ongewenst gedrag, zowel van klanten als van collega’s of leidinggevenden. "Ook laat het onderzoek geen toename in de fysieke en mentale klachten van thuiswerkers zien. Al met al is 3 op de 4 thuiswerkers op dit moment tevreden met het leven. Ondanks de niet ideale omstandigheden lijkt het thuiswerken dus wel te bevallen. Bijna 1 op de 4 thuiswerkers wil ook na de crisis grotendeels thuis blijven werken. Daarnaast wil 43% thuiswerken combineren met werken op locatie."