Commissie ICT kreeg moeilijk info los van ministeries

Dat schrijft Ton Elias, voorzitter van de onderzoekscommissie, in het rapport. Bij diverse ministeries verliep de aanlevering van stukken waar de commissie om had verzocht slordig en chaotisch. Dat gold bijvoorbeeld voor informatie die bij het ministerie van SZW werd opgevraagd over Werk.nl. Die werd pas zeer laat verstuurd, was niet compleet en soms zelfs domweg foutief.

Redactie AG ConnectMeer van deze auteur

Ook werd de commissie verzocht de informatie als vertrouwelijk te behandelen, wat voor een commissie met parlementair onderzoeksrecht weinig zin heeft.

De commissie had wel de waarschuwingen van de tijdelijke commissie Spoor in het achterhoofd, die meldde dat ook aan hen informatie tijdens het onderzoek traag en deels onvolledig werd aangeleverd. De situatie bleek echter ook voor de commissie ICT weinig anders. Daarom heeft ze een apart hoofdstuk opgenomen over de informatievoorziening in de hoop dat toekomstige onderzoekscommissies wel op de juiste wijze geïnformeerd zullen worden.

Oeverloze dossiers

Vanaf de aankondiging van de eerste onderzoeken in november 2012 hadden diverse departementen minstens een jaar nodig om de informatie op orde te brengen. En dan nog lukte het vaak niet. Ze stuurden dikke basisdossiers voor de casussen en verzetten zich vervolgens om gerichte vragen hierover te beantwoorden. Of zij soms het werk van het onderzoeksbureau moesten doen, werd de commissie toegevoegd. Ook werden concepten gestuurd, in plaats van de definitieve documenten en was men zelden volledig. Door de commissie officieel opgevraagde informatie werd maar niet aangeleverd, maar na een onderhands telefoontje aan een politiek assistent kon dat ineens wel heel snel.

Boze brieven

Elias en de zijnen concluderen daarom dat de overheid in elk geval haar documentaire informatievoorziening niet op orde heeft. Dat geldt ook voor diverse (digitale) archieven van departementen. Ministeries lijken zich ook niets aan te trekken van de wettelijk vereiste bewaartermijnen. Ook noemt de commissie het “op zijn zachts gezegd opvallend dat in sommige gevoelige kwesties er zelfs helemaal geen documentatie voorhanden is.” Enkele ministers maakten na boze brieven van de commissie wel hun excuses, maar de commissie ziet aanwijzingen dat hun ambtenaren nogal eens weinig medewerkzaam zijn. Duidelijk is volgens haar dat er een “ernstig gebrek aan gevoel van urgentie is bij de ambtelijke ondersteuning van de bewindspersonen.”

Tenslotte adviseert de commissie departementen kritischer te staan tegenover clausules in contracten waarbij ICT-leveranciers vertrouwelijkheid eisen. Daar zijn enkele ministeries namelijk wel heel gemakkelijk in terwijl dat alleen al met het oog op het mogelijk toekomstig afleggen van verantwoording van groot belang is.