Waarom Frankfurt strenger optreedt tegen de wildgroei van datacenters

Waarom Frankfurt een data center hub is geworden

Frankfurt is een datacenter hub geworden dankzij de sterke Duitse economie, zegt Sebastien Bonneau, partner bij Eversheds Sutherland. Volgens cijfers van de OESO wordt verwacht dat het bruto binnenlands product (bbp) van Frankfurt in 2024 met 1,7% zal groeien, vergeleken met 1,3% voor Frankrijk en 0,9% voor het Verenigd Koninkrijk. Het had ook het vierde hoogste bbp ter wereld in september 2022, volgens analyse van Investopedia.

Frankfurt heeft ook uitgeblonken als een hub - met de hoogste dichtheid van datacenters van elke Duitse stad - vanwege de behoeften van de lokale economie. Het herbergt de Europese Centrale Bank (ECB), verschillende nationale en internationale banken en de Duitse effectenbeurs. Veel Europese bedrijven hebben zich daar gevestigd, waarbij bedrijven ook profiteren van de in Frankfurt gevestigde Deutsche Commercial Internet Exchange (DE-CIX).

DE-CIX-knooppunten in Frankfurt zijn verantwoordelijk voor de meeste datatransfers wereldwijd, volgens Mordor Intelligence, terwijl Frankfurt ook een hoge netwerkdichtheid heeft - wat betekent dat het een groot aantal snelle verbindingen heeft. Dit maakt het zeer efficiënt om gegevens binnen Europa te verplaatsen vanuit een centraal gelegen stad als Frankfurt, zegt Eric Boonstra, Vice President en General Manager voor Europa bij Iron Mountain. "Het is ook een strategische locatie voor andere markten zoals Roemenië, met kleinere behoeften voor lagere latentie", voegt Bonneau toe.

Een andere reden waarom datacenterexploitanten zich in de stad uitbreiden, is GDPR. "De nieuwste reeks regelgeving voor gegevens van de Europese Unie (EU) stimuleert de verspreiding van gegevens naar een groter aantal faciliteiten in verschillende landen, door te eisen dat gegevens worden opgeslagen in het land waarin ze worden gegenereerd", legt Boonstra uit.

Het einde van de data center 'Five Nines'

Niet iedereen is even enthousiast over de groeiende datacenterindustrie, aangezien uitbreiding naar nieuwe gebieden nieuwe druk kan leggen op energie-, water- en landvoorzieningen. Prognoses tonen aan dat de industrie tegen 2030 nog eens 75 hectare ruimte nodig zou hebben, met een investering van € 500 miljoen per jaar, legt Anna-Lena Kempf, een IP/TMT-advocaat bij Pinsent Masons, uit.

Daarom heeft de gemeenteraad van Frankfurt een stedelijk ontwikkelingsconcept - het Frankfurt Data Centre Masterplan - ontworpen in juni 2022 om grote datacenterexploitanten ervan te weerhouden nieuwe "datacenterclusters" in de stad op te zetten, voegt Kempf toe. Deze regelgeving heeft de stedelijke planning voor datacenters veranderd, zodat bestaande clusters konden worden versterkt, maar verdere uitbreiding moet worden ingeperkt. Frankfurt is opgedeeld in 'geschikte', 'beperkte' en 'uitsluitings' gebieden voor datacenters, wat het onderscheidt van de rest van de FLAP-D-markt.

De expansie van data centers beheersen

De Duitse Data Centre Association (GDA) heeft bezwaar gemaakt tegen de nieuwe regelgeving. Toen de regels voor het eerst werden onthuld, zei Anna Klaft, CEO van GDA, dat exploitanten eerder en intensiever bij de vorming van de regels betrokken hadden moeten zijn.

"Als de stem van datacenter exploitanten in Duitsland", zei Klaft destijds, "blijven we politieke besluitvormers nadrukkelijk steunen voor kadervoorwaarden die duurzame, langetermijngroei mogelijk maken en de concurrentiepositie van de digitale locatie van Duitsland niet verder in gevaar brengen."

GDA zei dat de gebieden misschien niet geschikt zijn of niet aan de vraag kunnen voldoen, en wees erop dat datacenters 5% van de commerciële ruimte gebruiken maar 70% van digitale diensten leveren.

De regels identificeren de beste locaties voor de groei van datacenters, zodat bedrijven niet zo hard hoeven te strijden om ruimte of middelen, zegt Kempf. De commerciële wijken die zijn goedgekeurd voor datacenters zijn Sossenheim, Rödelheim, Griesheim, Gallus, Ostend, Fechenheim en Seckbach. Ook de industriële parken in Höchst, Griesheim en Fechenheim zijn geschikt. De rest van de stad en andere industriële gebieden zijn verboden terrein.

"Dit is slechts het begin, aangezien de Duitse datacenterindustrie in de toekomst zwaarder gereguleerd zal worden, met name wat betreft energieverbruik, aangezien de netcapaciteit vaak beperkt is", zegt Valerian von Richthofen, een energiepartner bij Pinsent Masons. De Duitse Energie-efficiëntiewet (Energieeffienzgesetz) is in ontwikkeling en bevat een aparte sectie voor datacenters. Op Europees niveau heeft de Richtlijn Energie-Efficiëntie (EED) tot doel het energieverbruik van de EU tegen 2030 te verminderen, waarbij met name datacenters onder vuur liggen.

De regelgeving houdt hier niet op. Toekomstige richtlijnen zullen ook betrekking hebben op de kwaliteit van stedelijke planning, klimaatcompatibiliteit en het verbruik van hulpbronnen, voegt Kempf toe. Dit zal van invloed zijn op de planning, bouw en exploitatie van datacenters en ervoor zorgen dat ze bijdragen aan duurzaamheidsdoelstellingen.

Het bouwen van een blauwdruk voor duurzame data centra

"We verwachten dat veel andere steden soortgelijke eisen zullen stellen aan de bouw van datacenters, vooral om hun klimaatdoelstellingen niet te missen", zegt von Richthofen. "Deze trend tekent zich nu al af."

Niet alleen steden, maar ook deelstaten ontwikkelen concepten en richtlijnen voor duurzame datacenters, zoals de staat Baden-Württemberg."

Soortgelijke regelgeving is ook geïmplementeerd in Amsterdam, een ander FLAP-D-lid, evenals in Singapore, zegt Boonstra. Amsterdam heeft bijvoorbeeld in 2022 een verbod op het bouwen van nieuwe hyperscale datacenters ingevoerd, hoewel er een uitzondering werd gemaakt voor Microsoft. De Nederlandse stad heeft ook beleid aangenomen om energie te besparen en de aanleg van ondergrondse elektriciteitsnetwerken te bevorderen.

"Elke stad zal zijn eigen specifieke redenen hebben om wetgeving in te voeren voor het beheer van de ontwikkeling van datacenters - in Frankfurt was het belangrijkste motief nieuwe stedelijke ontwikkelingsdoelstellingen in wat een relatief kleine stad is," zegt hij. Boonstra verwacht dat vergelijkbare regels in heel Europa zullen worden ingevoerd, maar ziet ze als positief voor de industrie. Bedrijven hebben al grote stappen gezet om duurzamer te worden en de milieueffecten te minimaliseren door manieren te ontwikkelen om energie te genereren, warmte te hergebruiken en te recyclen, en dergelijke regels zullen deze inspanningen aanvullen.

Frankfurt moest iets doen om deze uitdijende industrie onder controle te houden, zodat ze eventuele toekomstige groei op een duurzame manier konden beheren en andere bedrijven niet in het gedrang zouden komen. Een weerbarstige sector kijkt misschien met ingehouden adem toe, maar er is meer tijd nodig om te beoordelen of de regels van Frankfurt succesvol zullen zijn. Gezien de industrie haar duurzaamheidsambities breed bekendmaakt, kunnen de regels echter een zegen zijn als ze hen helpen op weg naar dat doel. Als het plan van Frankfurt slaagt, is het slechts een kwestie van tijd voordat andere leden van FLAP-D proberen deze maatregelen te repliceren.