Minister Blok: geen zorgen over plaatsen VN-datacentra in China

BZ-minister Blok stelt dat het de beoogde VN-datacentra in China gebruik gaan maken van vrij beschikbare gegevens, "zoals bijvoorbeeld scheepvaart tracking gegevens (AIS) of geografische gegevens (OpenStreetMap)". De bewindsman verzekert dat er geen vertrouwelijke Nederlandse data, zoals bijvoorbeeld persoonsgegevens, terechtkomen bij de VN-databases in China.

Zorgpunten signaleren

Dit wordt ook onderschreven door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en VN-denktank UNDESA hebben (United Nations Department of Economic and Social Affairs), meldt Blok in zijn beantwoording van Kamervragen. Die twee instanties hebben aangegeven dat de data die worden verzameld geen Nederlandse persoonsgegevens bevatten. "Door de goede contacten met UNDESA en gelijkgezinde landen is het kabinet in staat om eventuele zorgpunten te signaleren en aan te kaarten, mocht daar in de toekomst sprake van zijn."

Over de nieuwe Chinese datacentra van de Verenigde Naties vermeldt minister Blok ook dat die onderdeel vormen van een bredere opzet. "Naast het United Nations Global Geospatial Knowledge and Innovation Centre in [de Chinese stad - red.] Deqing zijn op regionaal niveau drie regionale hubs opgericht, namelijk in China (Hangzhou), Rwanda en de Verenigde Arabische Emiraten. Een vierde regionale hub wordt opgericht in Rio de Janeiro."

Deze regionale hubs ondersteunen het werk van het VN Global Platform, dat is opgericht door de VN Global Working Group on Big Data. "Het hoofddoel van de regionale hub in China is het faciliteren van internationale samenwerking bij de ontwikkeling van officiële statistieken met behulp van nieuwe gegevensbronnen (big data) en innovatieve methoden om landen te helpen bij het meten van de SDG's [Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen - red.]."

Big Data en machtsbalans

Minister Blok erkent dat het concentreren van wereldwijde datastromen over topografie, infrastructuur en menselijk gedrag in een enkel land "mogelijk kwetsbaarheden" met zich meebrengt. "Technologische ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van big data, spelen immers een rol in de machtsbalans tussen landen. In algemene zin acht het kabinet het van belang dat er duidelijke en controleerbare afspraken komen over de beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid van gegevens."

De intentieverklaringen die de VN en China hebben getekend voor de datacentra zouden echter nog duidelijke en controleerbare afspraken missen over de beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid van gegevens. Blok bevestigt dit in wezen met zijn antwoord: "Het kabinet erkent het belang van duidelijke en controleerbare afspraken over de beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid van gegevens. De bestaande intentieverklaringen tussen UNDESA en de Chinese overheid zijn algemene voorbereidende documenten, die een raamwerk bieden voor samenwerking, waarbij de noodzakelijke zorgvuldigheidsvereisten in acht worden genomen."

Respect voor eigendom en data

In 2019 heeft Blok in de beleidsnotitie 'Nederland-China: een nieuwe balans' zelf aangegeven dat China zich niet altijd houdt aan respect voor eigendom en data. "In de samenwerking met China blijkt het lastig om bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en respect voor eigendom en data overeind te houden", aldus het overheidsdocument van mei 2019. Blok beloofde toen: "De Nederlandse overheid zal daarom beheersmaatregelen nemen, waar mogelijk in EU-kader of via multilaterale afspraken."

Wat betreft de VN-datacentra nu ziet het kabinet vooralsnog geen problemen "omdat er vooral sprake is van technische samenwerking, er geen vertrouwelijke Nederlandse data worden gebruikt en er nauw contact is met de betrokken partijen", aldus de minister. Momenteel is er geen indicatie van "vergaande problematische ontwikkelingen", schrijft Blok. "Het kabinet blijft de ontwikkelingen uiteraard nauwgezet volgen", geeft hij nog wel aan.