Amsterdam zet algoritme in voor opsporing illegale vakantieverhuur

Het algoritme gaat volgens de gemeente Amsterdam geen andere informatie gebruiken dan de werknemers nu al gebruiken om te beoordelen of er al dan niet woonfraude gepleegd wordt. Het algoritme moet dus hetzelfde werk doen, maar dan "veel sneller en efficiënter". "Een algoritme kan een berekening in een paar seconden uitvoeren; een mens zou daar al snel een week of 5 mee kwijt zijn. Bovendien legt het algoritme meer en andere verbanden", aldus de gemeente.

Het algoritme bepaalt alleen hoe groot de kans is dat er woonfraude gepleegd wordt. Als die kans 50 procent of meer is, kan een werknemer het adres prioriteit geven. Er wordt dus door mensen bepaald of een woning nader onderzocht wordt. 

De gemeente benadrukt dat het vooralsnog alleen om een test gaat, die over twee weken van start gaat. Na 10 weken wordt de werkwijze onderzocht en na de gehele testperiode volgt een eindbeoordeling. De test moet een half jaar in beslag nemen. 

Hetzelfde als SyRI?

Het gebruik van een algoritme om eventuele fraude op te sporen doet denken aan de zaak rondom SyRI. De overheid gebruikte dat systeem - dat voluit Systeem Risico Indicatie heet - om te bepalen hoe groot de kans is dat iemand fraudeert met overheidssteun. Daarvoor werden allerlei gegevens van burgers aan elkaar gekoppeld. 

SyRI maakte echter een te grote inbreuk op de privacy van burgers, zo bepaalde de rechtbank in Den Haag eerder deze maand. "Er is haast geen persoonsgegeven te bedenken dat niet voor verwerking in aanmerking komt." Ook had de rechter kritiek op het feit dat niet te controleren is hoe het systeem werkt. Daarom werd besloten dat het systeem in zijn huidige vorm niet gebruikt mag worden. De overheid moet dus terug naar de tekentafel.

Volgens de gemeente zijn er echter diverse verschillen met SyRI. Zo wordt bij dit algoritme meer op privacy gelet, vertelt een woordvoerder na vragen van AG Connect. "We hebben goed gekeken naar het waarborgen van privacy en hebben dit ook laten toetsen door de onafhankelijke Commissie Persoonsgegevens Amsterdam." Bovendien worden alleen gegevens uit de eigen gemeentelijke bronnen gebruikt, en gaat het om een beperkte set gegevens op adressen waar al een melding over gemaakt was. Er wordt dus niet specifiek naar bepaalde buurten gekeken. 

Ook stelt de gemeente dat het te controleren is welke gegevens tot een bepaalde uitkomst leiden. Het is dus te achterhalen hoe het algoritme tot een bepaalde conclusie is gekomen.