Augmented of juist diminished reality?

Nou, dat viel tegen. Op Twitter vergeleek ik de film met het eten van een Michelindiner, maar dan drie dagen later opgewarmd in de magnetron. De film kent enkele goede momenten, maar het geheel was lauwtjes en droog. Voor een gedeelte lag dat aan het tamelijk uitgekauwde verhaal: een kruimeldief ‘klimt op’ tot huurmoordenaar van de Chicagose maffia. Aan het einde van zijn leven blikt hij met enige spijt terug op zijn carrière. Het verhaal is al zo vaak verteld, en toont parallellen met bijvoorbeeld GoodFellas (ook van Scorsese, met Pesci en De Niro).

Het verschil zit ‘m natuurlijk in de leeftijden van de acteurs. De Niro is met zijn 76 het jonkie van de film, Pesci is 77 en ging officieel al twintig jaar geleden met pensioen, Pacino is zelfs 80! Omdat de film 50 jaar beslaat, moesten de acteurs digitaal verjongd worden om dit er realistisch uit te laten zien. Hiervoor ontwikkelde het bedrijf Industrial Light & Magic speciale augmented reality-achtige software die de acteurs scande en daarna hun, verjongde, gezichten over de opnames heen projecteerde.

Maar eigenlijk vind ik deze manier van film maken een verarming

Nu zou je denken dat ik als programmeur laaiend enthousiast zou worden van zulke gave software; een wonder der techniek om mensen zo veel jonger te kunnen laten lijken. Maar eigenlijk vind ik deze manier van film maken een verarming.

De software werkt namelijk alleen op gezichten, en niet op de lichaamstaal van de acteur. Aan de manier waarop ze bewegen zie je nog steeds dat het oude mannetjes zijn (Pacino had naar verluidt zelfs een bewegingscoach om hem te leren ‘jonger’ uit een stoel op te staan). Dit creëert dissonantie; een gevoel van genept worden.

Maar niet alleen werkt het niet perfect, waar is deze software eigenlijk voor? Wil ik wel dat er software bestaat die dit kan? Deepfakevideos zijn niet zonder gevaar, en ook deze software maakt dit mogelijk. Moeten programmeurs hun tijd en talent besteden aan een toepassing die niet eens een echt probleem oplost?

Want waarom willen we deze software eigenlijk? Wat is nou het nut? Had Scorsese niet, voor een stuk minder geld, drie jongere acteurs kunnen werven om de jongere versies van de hoofdrollen te spelen? Die van zichzelf eruitzien en bewegen en praten als dertigers of veertigers. Dat had die mensen een kans gegeven om met de meester te werken en daar hadden we dan nog lang van kunnen genieten. Waarom het digitaal net niet goed genoeg maken van bejaarden om ze dan in te zetten voor een uitgekauwd verhaal?

Dit fenomeen is misschien nog wel het meest treffend beschreven in South Park met de term 'member berries', een soort fruit waar iedereen aan verslaafd raakt omdat het zulke fijne herinneringen oproept aan vroeger. Aan de tijd dat we geweld nog mochten verheerlijken, dat vrouwen alleen nog serveerster, dochter of 'vrouw van' waren, dat er geen enkele zwarte man op tv kwam. Dat software zo’n film mogelijk maakt, is geen augmented, verrijkte, reality, maar een sterk verarmde.